Kun je het weer beïnvloeden? Of de economie? Wat dacht je van de file op weg naar je werk; heb je daar de totale controle over? Je antwoord is waarschijnlijk “Nee”. Hoe komt het dan dat we sommige factoren in ons leven koste wat kost, onder controle willen houden, terwijl dat soms helemaal niet het geval is? En wellicht belangrijker nog: als je er geen directe invloed op hebt, hoe moet je je er dan over voelen, ernaar handelen, en wie heeft de uiteindelijke verantwoordelijkheid?
We doen het allemaal: klagen over het weer. De lente maakte onlangs zijn intrede en het lijkt alweer of op sommige dagen de herfstkleding uit de kast gehaald moet worden, omdat het te koud is voor ons comfort.
Vraag een willekeurige voorbijganger op straat wat hij of zij van het weer vindt, in de overgrote meerderheid zal je hem of haar horen antwoorden met een negatieve reactie.
Nu is het weer nogal triviaal om je humeur daardoor te laten beïnvloeden, ondanks het feit dat de meesten van ons het doen. Maar hoe zit het met zaken als je gezondheid, je relatie met je partner, je financiën of je eigen geluk in het leven?
“Je gezondheid heb je zelf in de hand”, hoor ik je wellicht denken… totdat je ziek wordt. Want dan ineens leggen we vaak de totale controle in handen van mensen die ons niet kennen, niet weten hoe we in elkaar zitten, en welke factoren werkelijk een rol spelen in onze fysieke, mentale en emotionele gezondheid.
Hetzelfde lijkt op te gaan voor relaties met anderen. In het begin van een nieuwe intieme relatie lijkt alles zo geweldig, en toch kruipt na verloop van tijd de sleur erin en hebben we te maken met een onderlinge strijd om het gelijk, vaak ten koste van het geluk.
En als dat niet het geval is, dan is het wel het werk dat mee naar huis wordt genomen; was het niet in fysieke zin, dan wel in de irritaties, ergernissen en frustraties van collega’s, leidinggevenden en anderen op het werk. Zelfs de rit naar huis lijkt enkel olie op het vuur te gooien, omdat we natuurlijk wéér in de file staan.
Begrijp me goed: je dokter of specialist speelt een belangrijke rol in jouw gezondheid, evenals je partner in je relatie en je collega’s en/of leidinggevende op je werk. Maar geen van allen vallen onder jouw directe invloed; je kunt ze niet vertellen hoe ze wel of niet mogen denken, reageren of handelen.
Maar wat wellicht nog de meest bizarre kronkel in dit geheel is, is dat we maar al te vaak ons eigen humeur laten afhangen van deze externe omstandigheden. Terwijl we ons gekwetst, genegeerd of ondergewaardeerd voelen, wijzen we met de vinger naar anderen die ons deze pijn hebben aangedaan. En vaak met een legio aan argumenten waaruit blijkt dat wij zelf het bij het rechte eind hadden.
In onze diepe momenten van pijn kijken we zelden naar onszelf om te zien welk aandeel we in de situatie hebben, laat staan dat we bereid zijn te kijken naar hoe we alternatieven zouden kunnen vinden, om te reageren en handelen op de desbetreffende situatie.
Mijn punt is dit:
Je mag dan in veel gevallen niet ergens de controle over hebben, het wil niet zeggen dat het de beste keus is om dan ook maar de verantwoordelijkheid bij de ander te leggen over hoe jij je moet voelen.
Aan het einde van de dag zijn we voor 100% verantwoordelijk voor wat we doen en zeggen, hoe we het doen en zeggen, en de resultaten die hieruit voortvloeien – zelfs als de controle niet in jouw handen ligt.
Tijdens een workshop in het oosten van Nederland, waarbij mijn publiek uit mensen met nierfalen bestond, reageerde een man vanuit de achterste rij in de zaal dat hij zijn gezondheid niet kon beïnvloeden, omdat de controle en verantwoordelijkheid bij zijn dokter lag. Een interessante conversatie was het gevolg.
Vergeet het weer, vergeet files, vergeet zelfs even je collega’s of je relatie. Je gezondheid is het meest belangrijke dat je hebt. Zonder je gezondheid wordt het extreem moeilijk, mogelijk zelfs onmogelijk om je eigen koers uit te blijven zetten en de verantwoordelijkheid bij jezelf te houden.
De reden waarom het moeilijk is, is omdat het makkelijker is om anderen de verantwoordelijkheid te geven over hoe je jezelf voelt, en in welke situatie je nu zit. Het is veel pijnlijker om die verantwoordelijkheid zelf te nemen, mede omdat je er ook op afgerekend zou kunnen worden.
De ironie is echter, dat wanneer we de verantwoordelijkheid bij ons zelf houden, ons zelfbeeld, ons zelfvertrouwen en ook onze eigen kracht toeneemt. Ja, het zal bij tijd en wijle moeilijk zijn. Maar durven staan voor wat je hebt gezegd en gedaan resulteert in een ijzersterke ruggengraat, die makkelijker moeilijke situaties kan doorstaan, en steeds meer een eigen richting op durft te gaan. Iets dat soms uitmondt in het hebben van meer controle over je eigen leven.
Besef goed, dat je dokter, je partner en je leidinggevende het beste met je voor heeft. Het is in hun eigen belang dat jij het beste functioneert. Hoewel zij niet altijd kunnen beïnvloeden wat je zegt en doet, blijven zijzelf verantwoordelijk voor hun eigen acties, zoals jij verantwoordelijk blijft voor jouwe.
De ware kracht ligt niet in hoe succesvol we zijn aan de hand van status of materiële goederen, maar in hoe we het schip meester blijven door iedere orkaan; om die reden behoren we niet te wachten totdat de orkaan is gaan liggen om uit te varen, maar is het de voorbereiding, het vertrouwen in en de verantwoording naar onszelf, die ons voorbij elke storm onze bestemming laat behalen.
Hier is mijn vraag voor vandaag aan jou: wat vind jij? Ben je het met me eens, of oneens? Laat hieronder jouw reactie achter, en ik kom er zeker bij je op terug.
Op jouw succes,
Robert
Als je dit artikel waardevol vond, deel het dan met vrienden en volgers door op de Facebook, Mail en WhatsAppknoppen te klikken, zodat zij ook van deze informatie profiteren.
Hi Gabi,
Ik kan me goed voorstellen dat het lang niet altijd makkelijk is om de verantwoordelijkheid bij jezelf te houden. Wat goed is om te onthouden, is dat we allemaal verantwoordelijk zelf zijn voor a) wat we denken, b) hoe we ons voelen en c) wat we doen.
Wanneer iemand dus iets zegt tegen je, dan is het aan jou de keuze hoe je reageert, en of je überhaupt wel reageert. BNij een wildvreemde die iets roept loop je misschien makkelijker door en schud je de opmerking sneller van je af, dan wanneer je partner dat doet. In dat opzicht zijn we sneller geneigd om meningen vna mensen die dichtbij ons staan sneller persoonlijk te nemen – en er dus ook sneller op te reageren.
Dat wil niet zeggen dat wat de ander zegt klopt, laat staan dat het jouw verantwoordleijkheid is over wat hij zegt (of doet). Jouw eigen verantwoordelijkheid ligt dan ook erin hoe jij op de ander reageert, zij het met je gedachten, gevoelens, woorden of je acties.
Zegt je partner iets dat je vervelend vindt, en krijg je daar een gevoel vna boosheid of frustratie van, dan is dat een signaal om in actie te komen; elke emotie (zeker de “negatieve: is een actiesignaal). Zo is de betekenis van boosheid dat iemand (een ander of soms jij zelf0 over je grens is gegaan – de grens van jouw norm of je waarde. Het actiesignaal dat hierbij hoort, dus de boodschap van boosheid, is om iets te doen dat ervoor zorgt dat die grens niet meer wordt overschreden – en dat kan op verschillende manieren).
Het is dus goed om bijvoorbeeld je grens aan te geven wanneer iemand er overheen gaat, bij voorkeur door middel van een conversatie, korte boodschap, en niet zozeer een discussie of een ruzie. Daarmee neem jij jouw verantwoordelijkheid over jouw reactie, en niet over zijn gedrag.
Wellicht is dit artikel een goede referentie voor je waar je wat meerd helderheid mee verkrijgt.
Bedankt voor je vraag Gabi,
Robert
De reden waarom het moeilijk is, is omdat het makkelijker is om anderen de verantwoordelijkheid te geven over hoe je jezelf voelt. Mee eens, maar als je partner iets raars zegt en je er feedback op geeft, en het wordt niet echt uitgepraat of begrepen door de ander, dan heb ik toch een paar uur een naar gevoel.Frustratie en verdriet zin dan de emoties die ik voel.
Ik geef hem inderdaad de schuld ervan; maar moet ik dan alles maar slikken bijvoorbeeld?
Ik wil het wel graag leren, maar kan het idee nog niet helemaal pakken, zeg maar.
Hi Charlotte,
Je hebt daar een goed punt te pakken: zolang je niet bewust bent van de patronen waarin je denkt en handelt, valt er daarin ook niets te veranderen.
Het patroon, zijnde de verantwoordelijkheid buiten jezelf plaatsen, is te doorbreken door eigendom te nemen van waar je je vandaag bevindt, in welke hoedanigheid en met welke aspiraties. Van daaruit kan alleen elk mens individueel, vanuit die verantwoordelijkheid, de beste keuzes maken om zijn of haar leven volledig in te vullen en vorm te geven volgens diens wensen; ook al hebben we daar geen garanties voor.
En ja, Frank, mooi gezegd: “soms zijn de stapjes wat kleiner dan de haast.” Elke stap valt onder jouw verantwoording (evenals je haast), en daarmee verklein je eveneens het risico op ongewilde en onbedoelde ‘koerswijzigingen’ die je enkel verder van je gewenste resultaat zetten. Zoals ik het lees heb je dus een goed verantwoordelijkheidsmechanisme 🙂
Bedankt voor je reactie Frank!
Robert
Hoi Robert,
Dankjewel, voor wederom een goed stuk.
Het is complexe materie, de mate van verantwoordelijkheid voor – en de mate van invloed op – de diverse aspecten van ons leven.
Ik ben het erg eens met je conclusie
“De ware kracht ligt niet in hoe succesvol we zijn aan de hand van status of materiële goederen, maar in hoe we het schip meester blijven door iedere orkaan; om die reden behoren we niet te wachten totdat de orkaan is gaan liggen om uit te varen”.
Iedere ochtend schrijf ik in mijn ‘dankbaarheidsjournaal’ en soms gaat dat over dat “het resultaat dat ik behaalde” wellicht niet zo goed was als ik gehoopt had, maar dat het mogelijk toch wel ongeveer het beste was dat mogelijk was, gezien alle andere externe factoren. Soms zijn de stapjes dus wat kleiner dan mijn haast. Maar toch is er dan reden voor dankbaarheid… Simpelweg omdat ik mijn verantwoordelijkheid nam, in plaats van te klagen of teleurgesteld te zijn.
Gedeeltelijk ben ik het met je eens. Theoretisch heb je gelijk, echter, mensen leven vaak jarenlang in een patroon. Het doorbreken van dat patroon kost enorm veel moeite. Het is een proces. Eerst zal je jezelf bewust moeten worden van het patroon van waaruit je leeft, daarna is het keihard werken om dat te doorbreken. Her bewust worden van je denkwijze is een eerste stap!