Waar(om) Trek Je De Grens?

Onlangs kreeg ik een bericht van iemand over WhatsApp waarin op poëtische wijze de kracht van de ‘nee’ werd uitgelicht. Dit korte versje zette me aan het denken: waar trek je voor jezelf de grens en in hoeverre blijf je flexibel genoeg om een concessie te doen dat alsnog voor een beter resultaat zorgt?

Grenzen zijn er. Punt. Het trekt een scheidslijn tussen twee delen die anderzijds met elkaar in verbinding staan. Het verduidelijkt de ‘jij’ en het ‘ik’ in elk contact, waar je de lijn ook trekt of hoe dun die scheidslijn ook is. Een grens blijft een grens, een afbakening welke soms noodzakelijk is, al was het enkel voor jezelf, om te trekken teneinde bij jezelf te kunnen blijven in wat goed voor je voelt en wat niet. Een ‘nee’ is een woord dat een grens aangeeft.

Grensoverschrijdend

Natuurlijk kun je je eigen grenzen heel strak stellen. Een ‘nee’ is een ‘nee. Punt. Toch zijn er genoeg momenten waarop je grensoverschrijdend kunt en zelfs wilt zijn.  Neem bijvoorbeeld verliefdheid: wanneer je verliefd bent ben je doorgaans coulanter naar de ander ten aanzien van je eigen grenzen. Je staat toe dat de ander je grens mag overschrijden, en in sommige gevallen is het zelfs zo dat je je niet eens bewust bent van een grens wanneer je overspoeld wordt door liefdeshormonen als oxytocine, dopamine en endorfine.

Maar ook buiten verliefdheid om zijn er genoeg reden, situaties en momenten te vinden waarin je voor jezelf je eigen grenzen verlegt.

Nieuwigheid

Wanneer iets nieuw is én je goede gevoelens oplevert, dan voorziet het bijna altijd in de behoefte naar positieve afwisseling. Deze behoefte hebben we allemaal en daarom kunnen we ook spreken van een basisbehoefte. De behoefte aan afwisseling brengt p0sitieve spanning met zich mee, en zorgt er dikwijls voor dat grenzen rekbaar worden. Ben je bij een oude relatie bijvoorbeeld niet meer bereid om een gesprek aan te knopen, omdat het je triggert naar oude en al dan niet pijnlijke herinneringen, zo sta je bij een nieuwe relatie open om nagenoeg alles bespreekbaar te maken, zelfs als dit onderwerpen zijn die je normaliter niet aanboort. Naast verliefdheid, is nieuwigheid ook van toepassing om je grenzen op te rekken in thema’s als werk, persoonlijke ontwikkeling, (je eigen) kinderen, je sociale omgeving en gezondheid; heb je bijvoorbeeld wel eens iets gegeten dat je anders nooit zou eten, enkel omdat je wist dat het je lichaam, vitaliteit of gezondheid ten goede zou komen? Ik in ieder geval wel.

Tekort of contractie

Er zijn ook tal van redenen te vinden waarom we onze eigen grenzen oprekken of niet duidelijk afbakenen. Wanneer je een aantal lagen dieper zou kijken om de kern te onthullen waarom mensen hun eigen grenzen (laten) overschrijden of oprekken, dan kom je al gauw de thema’s van angst, beperkende overtuiging en gebrek aan eigenwaarde tegen. Ik vat dit samen met het woord ‘tekort’ of ‘contractie’.

Angst voor afwijzing, angst om te verliezen, angst om er niet bij te horen, angst om te falen, de overtuiging dat je niet goed genoeg bent of als zodanig gezien wordt, dat je het niet waard bent of dat je niet aardig gevonden zult worden zijn allemaal onbewust redenen waarom grenzen niet duidelijk worden aangegeven. In deze zin, in tegenstelling tot de nieuwigheid, komen deze grensoverschrijdende redenen voort uit contractie of verkramping.

De gedachte dat je niet genoeg bent of hebt wanneer je je grens zou aangeven speelt bij vel mensen een grote rol. En het is de behoefte om ‘erbij te horen’, om geaccepteerd te worden zoals je wilt dat anderen je zien die hierin een sterkere invloed heeft dan het verlangen naar authenticiteit; de bereidheid om ene masker op te zetten of een deel van je ware zelf in de schaduw te zetten ten behoeve van acceptatie, erbij horen en goedkeuring.

Innerlijke expansie.

De tegenhanger van contractie is expansie. Ook al heb je in het verleden eens een grens getrokken en was dit een duidelijke ‘nee’, de innerlijke drive om te groeien en te ontwikkelen speelt altijd een rol om van je ‘nee’ een ‘ja te maken; om je grenzen te verleggen. Dit kan van een simpel voorbeeld als het eten van spruitjes zijn – iets wat je vroeger moest doen en er daardoor een aversie tegen kreeg en jezelf beloofde dat je ze nooit meer zou eten, totdat je twintig jaar verder bent en jezelf opnieuw de kans wilt geven om het nog eens te onderzoeken – tot diepgaande en vergevorderde innerlijke motivatoren, zoals het vergroten van je comfortzone, een nieuwe vaardigheid leren of een angst overwinnen die je tot nu toe heeft tegengehouden om meer uit jezelf te halen en je ware potentieel te leven.

De innerlijke drive om je grenzen te verleggen is, in tegenstelling tot angst en beperkende overtuiging een constructieve manier dat je meer vrijheid biedt om te ontdekken en te onderzoeken wat er nog meer mogelijk is.

Dienstbaarheid.

We vinden ook redenen om de getrokken grens te verleggen terug in dienstbaarheid. Iets doen voor een ander of altruïsme, levert een goed gevoel voor onszelf op. Die genoegdoening kan er tevens voor zorgen dat je je eigen grenzen flexibeler maakt en bereid bent om een ander te helpen of te ondersteunen zonder dat je daarbij direct de vruchten van plukt. Soms is het zoeken naar een win – win situatie voor beide partijen de beste keuze; concessies doen door je eigen grens of je harde ‘nee’ naar een tijdelijke ‘ja’ te verzetten kan je daarbij meer opleveren dan dat je aanvankelijk zou denken. Het is in ieder geval de moeite waard om eens nader te onderzoeken.

Grenzen zijn er. Punt. Maar ze zijn niet altijd rigide. Zoals de mens ook veranderlijk is, zo zijn grenzen ook flexibel, en het is daarom soms een goed idee om werkelijk bij jezelf te rade te gaan en je af te vragen waarom je ‘nee’ zegt; wat de onderliggende reden is waarom je ‘nee’ zegt. Doe je dit uit angst, het vermijden van potentiële pijn, contractie of overtuiging?

Hoewel het een grote meerwaarde is om je grenzen te kunnen stellen en uit te spreken – sommigen van ons zijn grenzeloos met als gevolg dat ze ook gemakkelijk over zich heen laten lopen – voor hen die vasthouden aan hun grenzen vanuit krampachtigheid of één van de andere hierboven genoemde redenen kan het eveneens een groot inzicht verschaffen om juist flexibeler om te gaan met de ‘nee’ die ze anderen geven.

Hier is mijn vraag voor jou vandaag: wat maakt dat jij jouw grenzen oprekt; voor wie of wat rek jij je grenzen op?

Ik ben benieuwd naar je reactie. Laat hem daarom hieronder achter en ik kom er zeker bij je op terug.

Op jouw succes,

Robert

Als je dit artikel over grenzen waardevol vond, dele het dan met vrienden uit je netwerk die ook profijt hebben van deze informatie. Klik op je beste social mediaknoppen om dit artikel te delen met ze.