Al enige tijd loop ik met de vraag rond waarom ik nog niet die doelen hebt behaald die ik graag vervuld wil zien. Hoewel ik toch overtuigd ben van mijn skills en know-how, lijkt er toch iets te zijn dat me tegenhoud in bijvoorbeeld het publiceren van een nieuw artikel. Het lijkt of inspiratie ver te zoeken is en ik niet weet waar ik over zou kunnen schrijven. Maar is dat werkelijk wat er speelt? Hoe maak je van je grootste vijand weer je beste vriend?
Afleidingen
Natuurlijk kan het voorkomen dat je een keer geen zin hebt om ergens aan te werken. Er zijn genoeg afleidingen te vinden om je te weerhouden van datgene wat je eigenlijk wilt doen: internet, social media, spelletjes, een kamer opruimen, zelfs een wandelingetje maken. Alle zijn het dingen die je mind je verteld dat het liever doet dan datgene waar je eigenlijk aan zou moeten zitten. En daar vind je al het eerste probleem
Verplichtingen
Wanneer je iets moet, dan wordt het een verplichting. En verplichtingen zijn zelden dingen die je graag doet. Wanneer iemand mij iets zegt dat ik iets moet, dan is mijn eerste (al dan niet onuitgesproken) gedachte ‘Ik moet helemaal niets!’. Verplichtingen maken van een gewone activiteit een noodzaak, waar je lichaam op reageert; het maakt stoffen aan die ervoor zorgen dat je alert kunt reageren, je minder honger hebt omdat je metabolisme vertraagt en adrenaline ontwikkelt. Kortom: stress ontstaat.
Nu is stress op zich geen kwalijke zaak; de stof adrenaline maakt dat je snel kunt reageren op situaties. Vanuit je oerinstinct, je amygdala, kun je snel genoeg inschatten of je voor iets moet vluchten of juist vechten. Een effectieve tool die al duizenden jaren in onze hersenen aanwezig is en ervoor gezorgd heeft dat we gevaren als jagende beesten die ons als prooi zien hebben kunnen overleven. Maar, tegenwoordig vinden we die predators niet meer. Het zijn de activiteiten waar we aan deelnemen die juist voor de stress zorgen; files op de snelweg, slecht werkende en vastlopende programma’s op je computer, deadlines op het werk, financiële uitdagingen. Met name de aanhoudende problemen zorgen voor een overdosis aan stress, en dat terwijl langdurige stress zeer schadelijk is voor de gezondheid.
Een vicieuze cirkel, want een verplichting creëert stress en stress sluit alle lichamelijke functies af die we niet nodig hebben om te overleven – denk aan je creativiteit, je vermogen om te contempleren of met nieuwe ideeën te komen. Een handige manier is om dus te zorgen dat je zonder stress aan dat begint waar je je zinnen op hebt gezet, zodat je met genoeg inspiratie, creativiteit en motivatie ermee aan de slag kunt gaan.
Overtuigingen
Ik hoor van verschillende kanten dat het probleem waar ze tegenaanlopen om een probleem te tackelen te maken heeft met externe factoren; ‘ik heb te weinig tijd’, ‘ik heb niet genoeg geld’, ‘dit is niet het juiste moment’ enzovoort. En hoewel dit best één van de redenen kan zijn waarom iets nog niet van de grond is gekomen, geloof ik niet dat dit de leidende factor is. Nee, de nummer 1 reden is vaak intern: het zijn de overtuigingen die we in de loop der jaren hebben geaccepteerd over onszelf waardoor we geloven dat iets niet mogelijk is of niet voor ons bestemd is.
Overtuigingen als ‘Ik ben niet goed genoeg’, ‘Ik kan het niet’, ‘Ik ben het niet waard’, ‘Er zijn anderen die het beter kunnen’ en ‘Niemand zit hierop te wachten’ zijn slechts enkele van de overtuigingen die je ervan weerhouden om ergens voor te gaan. Of het nu een doel is dat je het liefst vervuld zou willen zien of een lamleggende angst is die je ervan weerhoudt om tot actie voer te gaan, we geloven dat de gedachten die we denken de waarheid zijn en we geen invloed hebben over de uitkomst van de gedachten. Je valt ten prooi aan je eigen overtuigingen.
Ervaringen
Vaak zijn het je ervaringen die voor de overtuigingen hebben gezorgd. Ervaringen die niet zijn uitgekomen zoals je gehoopt had, of simpelweg ervaringen die je als negatief hebt opgeslagen. Bedenk dat deze ervaringen a) in het verleden liggen en vandaag niet meer uit hoeven te maken van nieuwe uitdagingen die je wilt aangaan, en b) een ervaring een keuze is geweest en is hoe je een situatie hebt beoordeeld. Natuurlijk, het is makkelijker gezegd dan veranderd, en toch wil ik je graag met klem benadrukken dat elke door jou negatieve ervaring een keuze is geweest hoe je de ervaring heb gearchiveerd. Een ervaring uit het verleden staat zelden gelijk aan een ervaring in het heden, tenzij je exact dezelfde stappen neemt en keuzes maakt die je toen genomen hebt.
Hoe verander je een overtuiging?
Ervaringen kunnen niet meer veranderd worden. Wat gebeurd is, is gebeurd. Wat je wel kunt veranderen is de manier waarop je er naar kijkt – je kunt de (negatieve) emotionele lading van de overtuiging of de ervaring van de ervaring af halen en vervangen door een meer neutralere kijk. Een voorbeeld uit eigen leven:
Ik heb jarenlang gedacht dat, door mijn visuele tekortkoming, ik niet in staat wat om met de rest van de ziende wereld mee te draaien, met als gevolg dat ik depressief werd, me afsloot van de buitenwereld en soms dagenlang kon verstoppen onder de warme dekens van mijn bed. Ik was ervan overtuigd dat ik geen enkele bijdrage kon leveren aan de wereld waarin we leven; immers ik kon mijn eigen wereld niet eens handelen. Mijn fysieke gezondheid kon ik nauwelijks beïnvloeden, anders dan vanaf het onomkeerbare schadepunt (diabetes, een gezichtsvermogen van minder dan tien procent en later dialyse), maar mijn kijk op de situatie – mijn emotionele gezondheid – kon ik wél aanpakken.
Fysiologie
Door mijn fysiologie, de manier waarop ik mijn lichaam gebruikte (mijn lichaamstaal) onder de loep te nemen, kwam ik erachter dat ik vaak met mijn schouders naar voren hing, mijn hoofd gebogen hield en het liefste met mijn armen en benen over elkaar, dat ik een signaal afgaf aan mezelf en anderen dat ik geen goed zelfbeeld had. Door deze houdingen aan te passen naar een open houding – schouders recht, rechtop staan, hoofd omhoog, armen en benen te ontgrendelen, merkte ik dat alleen dit al een grote stap in de goede richting was. Door bewuster naar mijn lichaamshouding te kijken kon ik op de momenten dat ik verviel in oude gewoontes direct mijn lichaamstaal aanpassen naar de wenselijke houding.
Focus
Daarnaast merkte ik dat ik continu gedachtes had die mijn eigenwaarde niet ondersteunden. Ik focuste op de eigenschappen waar ik niet trots op was en ze uitvergrootte, de vaardigheden die ik niet of heel slecht kon (zeker in verhouding met anderen) en de fouten die ik in het verleden had gemaakt. Het verschuiven van mijn focus van het negatieve naar het positieve – wat kan ik wel, waar ben ik trots op, welke successen heb ik in voorgaande jaren allemaal behaald – zorgde ervoor dat ik van een negatieve kijk op mezelf naar een neutrale en later een positieve kijk op mezelf kon overgaan.
Voed je geest en je lichaam
Een tool die ik zowel mezelf als mensen die ik coach meegeef, is een ervaring op te roepen uit het verleden waar je ontzettend trots op was; één waarin je het gevoel had dat je op de top van de wereld stond. Of dat nu een succes is waar je trots op bent, of een ervaring waar je ontzettend veel plezier aan beleefd hebt, het is een stimulans om instantly van een negatieve naar een positieve kijk op jezelf over te gaan.
Een andere tool is om dagelijks affirmaties uit te spreken. Hoewel dit in het begin misschien wat onwennig kan zijn, zal het op termijn je mind doen verschuiven naar een krachtige en positieve zienswijze. Affirmaties kunnen kort en simpel zijn (zoals ‘Ik kan het! Ik kan het!’) en helpen je om je focus te verleggen en je eigenwaarde te vergroten. Daarnaast helpt het je om open te staan voor nieuwe inzichten, ideeën en mogelijkheden, die je kunnen helpen je doelen te bereiken.
Denk ook aan dat wat je eet. David Wolfe, een expert op gebied van natuurlijke en gezonde voeding, vertelde me ooit eens ‘Garbage in, garbage out’. Dit geldt zowel voor je lichaam als van je geest. Eet je gezonder, dan zul je je ook lekkerder in je vel voelen en zul je merken dat je makkelijker jezelf een schouderklopje kunt geven.
Vaak komen situaties niet uit zoals je gehoopt had, omdat je zelf je ergste vijand bent en je jezelf tegenhoudt in het bereiken van je doel. Het is makkelijk om je focus te leggen op negatieve dingen – je wordt er door omringd in nieuwsberichten op televisie, internet en radio – maar bedenk dat jij de meester bent van jouw leven, en dat aan het einde niemand anders verantwoordelijk is voor jouw leven dan jezelf. Gun jezelf het beste, lichamelijk, geestelijk en emotioneel. En natuurlijk kun je soms nog wel eens in een oude valkuil stappen, maar nu weet je wat je kunt doen om er ook weer uit te komen. Wees je beste vriend in plaats van je grootste vijand.
Op ons succes!
Robert
[…] brein erop is gebouwd om je bewust van potentieel gevaar te weerhouden, is het tegelijkertijd ook je grootste vijand, omdat het je tegenhoudt in het nemen van dergelijke nieuwe stappen. Het biedt je potentiële […]
Goed stuk Robert, dank je!