De Interne Criticus En de 3 Manieren Om Deze Het Zwijgen Op Te Leggen

Jezelf niet afkraken,

In elke situatie er zijn voor jezelf,

Uitgaan van het positieve in jou,

Ongeacht in welke situatie je je bevindt.

Stel je voor: een vriendin komt op bezoek en vertelt enthousiast over haar nieuwe project op het werk. Het is wel spannend, en ze is nog wat onzeker daarover. Of ze wil haar hart gaan volgen.

Stel je voor dat je met een kopje warme thee in je handen reageert op haar door te zeggen: “Logisch dat je onzeker bent, alsof jij dat kunt! Weet je wel zeker dat je dat nieuwe project wil doen? Ik zou er niet aan beginnen, het mislukt vast!”

Dit zou het einde misschien wel betekenen van jullie vriendschap. Je steunt haar niet, maar kraakt haar volledig af. In plaats van haar te steunen, zorg je ervoor dat ze zich slecht voelt over haarzelf.

Nu schakelen we over naar jou. Wat gebeurt er in jouw hoofd als je je onzeker voelt? Of een fout maakt? Als je kritiek krijgt, als je je gekwetst voelt? Als je juist samen bent met iemand die je aantrekkelijk vindt, of als je een vreemde ontmoet? Als je je meet aan anderen of allerlei dingen ‘moet’ van jezelf?

Het kan zomaar zijn dat er in dat soort situaties een negatief stemmetje in je hoofd klinkt. Aangenaam: dit is de interne criticus. Het zijn vaak je ouders op je schouders, die al met je meereizen vanaf je vijfde jaar. Alle geboden, verboden, normen en waarden die je van huis uit hebt meegekregen.

Hier zitten hele goede normen bij, en de interne criticus kan als hij mild is je ook stimuleren om dingen goed te doen. Hij kan echter ook sadistische trekjes vertonen. En dan is het zaak om je eigenwaarde te vergroten, en hem van duidelijke en liefdevolle repliek te dienen. Jij bent niet je gedachten, en al helemaal niet de gedachten van de criticus.

Hoeveel heeft die criticus jou eigenlijk wel niet gekost tot nu toe? Door jou in je oor te fluisteren dat je dat complimentje helemaal niet verdient, voel je je vervelend, je kunt niet ontvangen. Kritiek is als olie op het vuur: zie je wel, je kunt het helemaal niet! Zelfs het lezen van deze zinnen kan je een vervelend gevoel bezorgen.

Daarom gaan we kijken hoe het anders kan. Om dit kunnen, is het handig te achterhalen waarom je dit überhaupt jezelf aandoet. Hoe triggert ‘ie? Ontmasker ‘m, wat is de verborgen agenda?

We gaan eerst op jacht. Waar zit ‘ie verscholen? Tussen als die 50.000 gedachten die je op een dag hebt is hij verweven, zo valt hij niet zo op.. Dat is zijn kracht. Dus als je weet wanneer je op je hoede moet zijn, helpt dat al een stuk. Bijvoorbeeld als je moe bent, als je kritiek krijgt of somber bent. Ga dan bij jezelf na of de criticus actief is.

Waarom denkt die interne criticus dat hij jou eigenlijk helpt? Dit is heel dubbel. Stel: je hebt vergeten een mail te versturen. Daar voel je je vervolgens schuldig over (dat fluistert je criticus je in). Doordat je je schuldig voelt, doe je aan boetedoening, je stapt als het ware het biechthokje in van de katholieke kerk. En tadaaa! Je bent gevrijwaard van schuld. Is dat even handig?

Als je iets niet probeert, kan het ook niet mislukken, nietwaar? Dan hoef je je ook niet ongerust te maken dat je het verknalt. Je vertelt me dat dat ze me waarschijnlijk niet aardig zullen vinden, zodat ik me niet zo gekwetst zal voelen als ze me afwijzen. Ideaal! Zo denkt de interne criticus erover.

Ondertussen weerhoudt hij jou om je hart achterna te gaan. Dat is niet vertrouwd, je moet allerlei grenzen van je eigen kunnen gaan verkennen. Doe maar niet, dan vermijd je mislukking. Wie zegt echter dat het mislukt? Dat weet je helemaal niet. Het vertrouwde kan je wel eens veel meer kosten dan het nieuwe. Voed de criticus op!

Het is tijd dat we de volumeknop van de radio van de interne criticus naar beneden schroeven. Dit kun je op 3 manieren doen:

1. De Houwitser Mantra’s

Kies een mantra waar je kwaad van wordt, ga de criticus eerst overstemmen met je woede en verontwaardiging, en richt je dan direct daarna op iets positiefs. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: Ik laat me niet langer kleineren, houd je kop, laat me met rust! Of stel ‘m gerust: het is goed. Ontdek wat voor jou werkt.

2. Maak een Kostenanalyse

Maak een lijst van de manieren waarop je gebrek aan zelfvertrouwen je relaties, je werk en je verschillende manieren waarop je gebrek aan zelfvertrouwen je relaties, je werk en je algemene welzijn hebben beïnvloed.

3. Bevestig je eigenwaarde

Jij bent niet je prestaties, jij Bent. Dat is voldoende, meer is niet nodig. Je gedrag kun je veranderen, niet wie jij als ziel bent. Dat maakt elk mensenleven even waardevol.

Heel leuk allemaal, maar wat als het volume van de interne criticus omlaag gaat: welke stem kun je dan volgen? Door wie laat jij je leven bepalen? Zodra je de criticus van repliek weet te dienen, zul je de stem van je innerlijk weten steeds meer gaan horen. En andersom: zodra je gaat herkennen wat je innerlijk weten is, neemt het volume af van de interne criticus.

Wat is dat, je innerlijk weten? Dit is de stem van je hart, je intuïtie, je innerlijke bron. Waar de interne criticus wordt aangemoedigd bij kritiek en vermoeidheid, wordt innerlijk weten sterker bij eerlijke interesse en waardering. Als je jezelf waardeert, bloei je op, je kernkwaliteiten komen meer naar voren. Je word veel creatiever.

Innerlijk weten vraagt om openheid. In een maatschappij die gericht is op overleven binnen de maatschappij, vraagt innerlijk weten om het afdoen van je masker, om delen en zelfverantwoordelijkheid. Je slachtoffer voelen is typisch een interne criticus-trekje: zo doe je boete en ben je gevrijwaard.

Leef je naar de normen en gedragsregels van anderen, of naar jouw intrinsieke waarden? De interne criticus is onpersoonlijk en generaliserend en herkenbaar in termen als altijd, iedereen, niemand. Innerlijk weten is persoonlijk, individueel, eigenzinnig, eigen-wijs en uniek.

Wees de interne criticus dankbaar, want door hem heb je een mens kunnen worden. Omhels je interne criticus en draai je dan om naar je innerlijk weten. Vertrouw erop dat het goed is zoals het is. En merk wat voor verschil dit teweeg brengt in je lichaam, in je gedrag en in de verbinding met jouzelf.

Dat wat geheeld wil worden, wordt altijd geheeld. Vertrouw daarop.

Ik wens je een spannende ontdekkingstocht toe om je interne criticus en innerlijk weten te leren herkennen! Wees je eigen ‘BFF’ (best friends forever). ☺

Warme groet, Margaretha
(die tijdens een 2-daagse van haar opleiding afscheid heeft genomen van haar interne criticus en nu merkt hoeveel extra energie en vrolijkheid dit oplevert).

PS: Met dank aan de Academie voor Holistisch Coachen, voor de mooie inspiratie.

Margaretha Schokker is Volg-je-hart-specialist. Na haar burnout en een reorganisatie volgt ze nu een opleiding tot Holistisch Life Coach. Ze helpt je je hart te volgen, dichter bij jezelf te komen en om balans en ontspanning te vinden in de drukte van elke dag. Vanuit haar bedrijf Reinvent Yourself! biedt ze speciale coaching en training om je leven makkelijker te maken.