Wat Doe Jij Met Je Gevoelens?

  Met de “Blue Monday”-hype achter ons, voelt een grote groep mensen zich deze dagen teleurgesteld, bang en/of boos over de niet behaalde doelen en aspiraties voor verandering. De grote vraag is: wat doen die mensen met hun emoties? In dit artikel geef ik je vier voorbeelden van hoe de meeste mensen met hun negatieve gevoelens omgaan, én wat je er in plaats van kunt doen. Hoewel ik niet geloof in Blue Monday, zijn er genoeg mensen die het concept als realiteit en reden aanvaarden om niet hun innerlijke idealen te realiseren; een nieuwe algemeen geaccepteerde “feestdag” waarin het geoorloofd is om je intrinsieke motivaties een halt toe te roepen onder de argumenten van ervaringen uit het verleden en onzichtbare conformiteit. Wanneer we op grote schaal de spreekwoordelijke touwen laten vieren en al in de eerste maand van het nieuwe jaar de handdoek in de ring gooien voor wat betreft onze eigen dromen, dan is het niet gek dat, gepaard met die (terugkerende) teleurstellingen ook gevoelens en emoties van boosheid, pijn en verlies gepaard gaan. Boosheid: de naar buiten gerichte pijn omdat jij zelf of iemand anders een norm heeft overtreden. Boosheid is in dit aspect vaak pijn dat naar de buitenwereld gericht is. Pijn: de naar binnen gerichte teleurstelling omdat een verwachting niet is uitgekomen. Deze emotie is in de basis gelijk aan het gevoel van verlies, en beide gevoelens nodigen uit tot (her)evaluatie. Met dergelijke gevoelens in je systeem is het niet aan te raden om ermee te blijven rondlopen. Misschien heb je wel eens van iemand gehoord dat gevoelens die ‘vastzitten’ kunnen leiden tot fysieke klachten en zelfs ziektes. Nu is het makkelijk om jezelf rot te voelen en voor je hoofd te slaan om de doelen die je voortijdig hebt opgegeven. Een paar simpele fysiologische veranderingen kunnen wat dat betreft al snel leiden tot een algeheel gevoel van overweldiging, ontoereikendheid of zelfs depressie. Er zijn een aantal manieren waarop mensen met deze en andere gevoelens omgaan, en in de meeste gevallen is de manier waarop we met negatieve emoties en gevoelens omgaan allesbehalve constructief.

1. Vermijden

Het vermijden van negatieve emoties of zelfs voelen in zijn geheel lijkt op korte termijn een goede aanpak te zijn, maar eenieder die dit ooit geprobeerd heeft weet dat op de langere termijn dit verre van effectief is. De illusie dat je helemaal niets meer hoeft te voelen om negatieve gevoelens uit te sluiten zorgt juist voor een drastische toename van pijn – en het is juist die angst voor pijn die ertoe leidde dat je koos voor de strategie van vermijden. De magie van het leven is juist om te kunnen uiten wat je voelt en ervaart. Pijn is daar een onderdeel van. Juist de onwelwillendheid of angst om pijn of andere negatieve emoties te uiten leidt tot het onderdrukken ervan. Dit resulteert in meer pijn welke uiteindelijk naar boven en naar buiten komt; je voelt je rot omdat je je niet goed voelde en omdat je jezelf niet toestond om je slecht te voelen.

2. Doorstaan

Dit zijn de mensen die vasthouden aan hun emoties en ze ‘noodgedwongen’ doorstaan – al dan niet met onderdrukking van die gevoelens. Dit zorgt evenmin voor een flow van emoties – onthoud: emotion is energy in motion. Hoe trager de flow, bijvoorbeeld als gevolg van een blokkade, hoe groter de pijn.

3. Concurreren

Ik kan me voorstellen dat je dit zelf nooit gedaan hebt, maar er zijn mensen die hun eigen gevoelens naast die van anderen leggen en vervolgens de verbale strijd aangaan over wie er het slechts aan toe is! Er zijn ook mensen die de vinger aan de pols houden voor wat betreft hun emoties en vervolgens meedingen naar de hoofdprijs: de #1 loser van het land. Iemand zegt dat hij het zwaar heeft, en vervolgens komt de ander eroverheen gewalst met een opmerking als: “Denk je dat jij het zwaar hebt? Moet jij eens horen hoe zwaar ik het wel niet heb!” Ook in dit opzicht lijkt me dit niet een van de beste keuzes.

4. Delen

Hoewel we geloven dat gedeelde smart halve smart is, als we het gezegde mogen geloven, kunnen we niet van toegevoegde waarde spreken wanneer mensen hun problemen delen met anderen in de hoop dat ze op die manier van hun probleem afkomen.  Zolang er geen oplossing of actie uit voortkomt, biedt het delen van je problemen niets dat je werkelijk kunt gebruiken. De gedachte om pijn en negatieve emoties te delen komt voort uit de hoop op connectie: Als ik mijn pijn deel met jou, dan kunnen we ons samen slecht voelen en kunnen we hieruit een vriendschap opbouwen door de pijn samen te delen. Al deze voorbeelden zijn weliswaar veelvoorkomende manieren hoe mensen met negatieve gevoelens omgaan, maar in geen enkel opzicht biedt geen van deze opties werkelijke soelaas. Je wilt ze niet vermijden, noch onderdrukken, je wilt ze niet doorstaan terwijl je je miserabel voelt, en ze delen met een ander en de ander een slecht gevoel aanreiken of de strijd aangaan wie het ’t zwaarst en moeilijkst heeft, is evenmin effectief.

Hoe Ga Je Dan Wel Om Met Negatieve Emoties?

Dit is de vijfde optie, en deze werkt beter, sneller en is aanzienlijk effectiever dan alle bovengenoemde manieren: Leer van ze en pas ze toe. Om van negatieve gevoelens en emoties te leren en ze in te zetten om een emotie te veranderen, moeten we beginnen bij welke betekenis we geven aan wat er gebeurt. Door de betekenis te veranderen transformeer je hoe je je voelt en omgaat met de situatie. Elke emotie is een actiesignaal dat je één van twee dingen het beste kunt veranderen: je perceptie – hoe je naar iets kijkt, of je actie – wat je doet. Elke emotie die je ooit gevoeld hebt en die je ooit zult voelen, met name de negatieve, is er voor je om je van dienst te zijn… zolang je begrijpt wat de boodschap is van die emotie. De reden dat we vast blijven zitten in onze emoties, is omdat we dikwijls de boodschap niet kunnen laten binnenkomen en dus niet kunnen zien wat die emotie werkelijk probeert over te brengen. In dat kader zien we negatieve emoties als slecht en vallen we vaak terug naar één of meerdere van de vier hierboven genoemde manieren om met negatieve emoties en gevoelens om te gaan. Zolang je in staat bent om actie te nemen op elke negatieve emotie, verminder je de intensiteit van dat gevoel. Hoe gerichter je actie is, hoe sneller je gevoel verandert. Luister dus naar je negatieve emotie. Zegt het dat je je perceptie moet bijstellen, zoals wat je denkt dat iets betekent? Of is het je actie, je aanpak (want wat je tot dusver hebt gedaan werkt niet). Waardeer daarom je gevoelens. Wees er dankbaar voor, en vraag je meteen af wat de boodschap is van het gevoel dat je voelt? Wat moet ik veranderen; mijn perceptie of mijn acties? Door je af te vragen wat iets betekent (een actie of uitspraak van iemand bijvoorbeeld), sta je aan het controlepaneel van je emoties en kun je deze transformeren. We zijn vaak geneigd om snel met een betekenis te komen wanneer er iets gebeurt. Maar in bijna alle gevallen is onze interpretatie niet accuraat. Het veranderen van wat iets betekent, betekent dat je in staat bent hoe je je erover voelt kunt veranderen. Op die manier hoef je niet meer op de ander af te stappen en hem of haar te laten weten dat je boos bent of je gekwetst voelt over wat die ander gezegd of gedaan heeft – je gevoelens zijn getransformeerd als gevolg van je nieuwe betekenis. Je voornaamste doel van elke negatieve emotie is om hem te transformeren. Als dat je niet in je eentje lukt, dan wordt het hopelijk je doel om iemand te vinden die je daarbij kan helpen en tot de kern kan komen om transformatie te bereiken. Onthoud dat niemand jou kan laten voelen wat je voelt; die controle en zeggenschap heeft niemand over je, behalve jezelf. Dat betekent niet dat je niet het recht hebt om je te voelen zoals je voelt; het laat enkel zien dat de keuze om wat er gebeurt een betekenis of invulling te geven die je verbindt met een bepaald gevoel, volledig bij jezelf ligt. Wijs dus niet met de vinger naar de ander door te zeggen dat hij of zij jou deze emotie heeft aangepraat – kom vanuit een plek waar je weet dat jij verantwoordelijk bent voor wat je voelt, maar mogelijk nog worstelt met de betekenis die je eraan hebt gegeven: Toen je … zei, interpreteerde ik dat als … en voelde ik me … [negatieve emotie]. Maar ik weet dat je goede intenties en bedoelingen hebt. Ik loop alleen in rondjes en weet niet meer wat ik ervan moet maken. Kun je me helpen? In veel gevallen zijn anderen je bereid te helpen, omdat je niet komt vanuit een aantijging – het is jouw schuld dat ik me zo voel – maar vanuit een hulpvraag. Een aanpak als deze werkt daarom vele malen beter dan simpelweg je gevoelens onderdrukken, ventileren (wat vaak betekent dat je ze rechtvaardigt, of van de ander eist dat ze er wat mee doen), vergelijken of delen zonder concreet doel of actie. Om werkelijk je emoties te kunnen transformeren moet je dus willen weten wat een negatieve emotie je wil vertellen, gecombineerd met de betekenis die je koppelt aan de situatie. Dus of je nu nog te maken hebt met de restjes van Blue Monday, of je zit er middenin, of je hebt er totaal geen last van, onthoud dat er altijd wel een moment komt waarin je negatieve gevoelens zal ervaren. Op die momenten heb je nu een nieuwe keuze. Hier is mijn vraag voor jou vandaag: welke ‘negatieve’ emotie heb jij onlangs ervaren en wat betekende dit voor jou? Ik hoor graag van je. Laat daarom hieronder je reactie achter en ik kom er zeker bij je op terug. Op jouw succes, Robert   Als je dit artikel waardevol vond, deel het dan met je vrienden en volgers door op de LinkedIn, Facebook en WhatsAppknoppen hieronder te klikken, zodat zij ook van deze informatie profiteren.