Ken je dat: Je bevindt jezelf in een verhitte discussie met je partner, en out of the blue vliegt er een opmerking naar je hoofd van de ander die als een mokerslag binnenkomt: “Je probeert me gewoon te manipuleren met je woorden. Je verdraait de werkelijkheid!” Jij van slag, de ander van slag, heftige emoties, dichtslaande deuren, gebroken vazen en vliegende borden zijn het gevolg. En nadien blijf je zitten met de vastgenagelde vraag in je hoofd: manipuleer ik werkelijk?
Het antwoord is simpel en complex tegelijk. Simpel gezegd: ja en nee. Nu is dat waarschijnlijk allesbehalve een voldoeninggevend antwoord, dus laat me je het complexere antwoord geven, zodat het een licht doet schijnen op de zaak.
Ja
We manipuleren allemaal. Op het moment dat ik mijn mond opendoe en woorden komen daaruit, start ik mijn betoog van beïnvloeding op de ander, in dit geval op jou als lezer. Wat ik vertel is namelijk de vertegenwoordiging van mijn wereld, mijn waarheid, mijn overtuigingen, gedachtes en bevindingen. “De wereld is mooi.”, “Het leven is een kansrijke uitdaging” of “Mensen kunnen veel meer dan ze denken dat ze kunnen.” Allemaal uitspraken die inzage geven in mijn gedachtes en mijn visie op de wereld. En met deze uitspraken geef ik de voorzet om die woorden tot jou door te laten dringen, met als potentieel doel, ze zich te laten nestelen in jouw overtuigingen. Daarmee beïnvloed ik jou met mijn woorden.
Nee
Aan de andere kant is het antwoord ‘nee’. Want manipulatie heeft een nogal negatieve klank (of smaak), en daarmee fixeer je direct op de donkere kant van het woord. Je kunt er ook voor kiezen- zoals in het stukje hierboven – om manipulatie te vervangen door beïnvloeden, en daarmee haal je waarschijnlijk het grootste gedeelte van de angel des negativisme uit het woord. Want wanneer je het over beïnvloeding hebt, dan zou je kunnen zeggen dat we allemaal hieraan meedoen. Immers, we praten allemaal met elkaar, en daarmee projecteren we onze wereld op die van de ander.
Hoe hard we ook ons best doen (of niet), het ligt uiteindelijk aan de ander om de keuze te maken om jouw woorden te geloven, en daarmee heeft de ontvanger te allen tijde de keuzevrijheid én de verantwoordelijkheid over zijn of haar wereld, zonder dat jouw woorden daarvan een bepalende impact hoeven te hebben.
Het is maar hoe je het bekijkt
Manipulatie of beïnvloeding? Aan jouw de keuze. Het ene woord heeft voor mij een sterkere negatieve bijklank; de andere voelt neutraler. Dat wil overigens niet zeggen dat ik nooit het woord manipulatie gebruik. Ik vind het namelijk bepalend hoe de context eruit ziet om de keuze tussen manipulatie en beïnvloeding te gebruiken. Datzelfde geldt voor tal van andere woorden die eenzelfde betekenis aanduiden:
- danken versus wijten (iets te danken hebben aan – iets te wijten aan),
- probleem versus uitdaging,
- geloof versus religie
Binnen de relationele sfeer beïnvloeden we elkaar continu. Vanaf het begin dat je die ‘vonk’ voelde overslaan en waarin de wereld er als een rooskleurig Utopia eruit zag, waren de woorden die je koos om aan te geven hoe je gevoelens voor de ander waren tot en met het moment dat je stond te bekvechten om een verdwaalde sok die de wasmand net niet bereikte; het is een aaneenschakeling van beïnvloedende woorden die je ter uitnodiging aan de ander geeft, in de hoop op acceptatie en accordering.
Op zichzelf kan dit al een ruzie veroorzaken. Maar vraag je eens af of dit de energie en de ruzie waard is? Wat is het doel van je woordenwisseling? Vast niet om nader tot elkaar te komen. De enige reden die ikzelf zou kunnen bedenken is dat je naderhand samen kunt genieten van goedmaakseks. Maar daarvoor vind ik persoonlijk de inleg te groot en de opbrengst te laag. Ik kan ook wel genieten van een intense vrijpartij zonder daar een ruzie aan vooraf te laten gaan. 🙂
Met de wetenschap dat we allemaal (bewust dan wel onbewust) anderen beïnvloeden met onze woorden, is het in mijn optiek belangrijker om te bepalen of je wilt meegaan in de uitnodiging om de woorden van de ander te accepteren. Kies je ervoor om dat te doen, dan heb je een unanieme overeenkomst. Kies je er niet voor, dan kun je de keuze maken om jouw waarheid aan de ander te geven ter uitnodiging. Wellicht dat je lief afstand wil nemen van zijn of haar eigen waarheid.
En anders kun je het altijd nog eens worden met elkaar dat je het oneens bent met elkaar. 🙂
Op ons succes!
Robert
Goedemorgen Robert,
Goed en inderdaad verhelderend stukje!
Ben ik of is iemand beïnvloedbaar of makkelijk te manipuleren?
De mate van “makkelijk” staat denk ik in verbinding met hoe je je mannetje staat en hoe rationeel je ervaart wat iemand je ‘wijs’ probeert te maken..
Mijn moeder heeft vroeger van zat dingen gezegd dat ik iets zoals drop niet lust, nu lust ik dat wel. Uit wie zijn belang heeft ze dat gezegd?
Ik ga 1 niveau hoger en weet dat ze het beste met me voor heeft.
Nu ietsje ouder geworden is deze manier van overbrengen en projecteren me (ongeveer) admiraal geworden en laat ik me weleens gaan in waarom een bepaald advies gevolgd zou moeten worden of als er een karaktertrek van mij door een persoon slecht gevat wordt.
Ik draai hem om, de contra in mij (het anticyclische..) ik ga soms mee in de manipulatie of laat me zo gezegd beïnvloeden en plezier degene waar ik akkoord mee ga.
Het kan meestal geen kwaad in te geven op een ander persoon, de vraag is alleen in hoeverre je er wat mee doet 😉
Bo’tje