Hoe Los Je Een Langdurige Ruzie Op?

Je herkent het vast: je partner, familielid of vriend(in) en jij botsen en voor je het weet ben je in het heetst van de verbale strijd belandt. De verwijten vliegen over en weer en het lijkt erop dat het eerder een loopgraven oorlog wordt, dan een blitzkrieg, om over een concilie nog maar te zwijgen. Hoe pak je zoiets aan en zorg je dat jullie beiden met een gerust en ongeschonden hart het emotionele slagveld kunnen verlaten?

Onlangs kreeg ik een vraag van een lezer die me haar situatie beschreef ,waarin ze met haar zus al enige tijd een flinke ruzie heeft en waarin pijnlijke dingen over en weer zijn gevlogen. Dit alles gebeurde ook nog per mail. ‘Heb je nog een tip?’ kreeg ik als vraag voorgelegd.

Boosheid is het topje van de ijsberg
Besef goed dat boosheid enkel de uiting is, het symptoom van wat er bij de ander gaande is. We zien boosheid of woede vaak wel als gevolg, maar vragen ons zelden af wat er nu precies onder ligt. De oorzaak is vaak niet zozeer een reden, als wel een beredenering. Sta me toe een toelichting te geven.

De reden waarom iemand boos wordt kan uiteenlopen. Maar wat je wel kunt vaststellen is dat er nagenoeg altijd onder de boosheid een gevoel van pijn zit. Deze pijn kan zich manifesteren op verschillende manieren: mentaal, emotioneel, psychisch zijn hier enkele voorbeelden van . Wanneer je weet wat de boodschap van boosheid is, dan snap je ook beter dat hieraan een koppeling zit met pijn, en omdat pijn ongemakkelijker aanvoelt dan boosheid (in boosheid zit veel meer power en energie dan in pijn) schakelt de rationele mind snel over van pijn naar boosheid.

Simpel gezegd wil boosheid zeggen dat een ander of jij zelf een norm heeft overtreden.. De gedachte of overtuiging “Dat doe je toch niet” is hiervan vaak de verbale of mentale uiting en het geeft je dikwijls de drang om er je ongenoegen over te uiten in de vorm van verbale of zelfs fysieke boosheid.

Pijn, de tweede laag
Deze boosheid voel je omdat, zoals gezegd, pijn hiervan de onderliggende laag is. En deze pijn ervaar je omdat jouw norm is overschreden. Wanneer iemand iets doet wat in jouw ogen niet kan, dan doet dat pijn – pijn in deze zin kan variëren van ongenoegen tot extreme fysieke en emotionele pijn; denk bijvoorbeeld maar eens aan een intense relatiebreuk. Hoe vaak bevond je jezelf in de achtbaan van intense tranen tot gebalde vuisten?

Verlies – de oorzaak van boosheid
En hiermee komen we tot de derde en laatste laag; de kern en de reden waarom iemand boosheid vertoont. Het is een gevoel van verlies. Dit verlies kan op allerlei vlakken liggen. Een verlies van een aangenaam gevoel wanneer iets je norm verstoort, een verlies van je goede humeur, je gevoel van veiligheid, liefde, zekerheid of het verlies van connectie met een ander (of zelfs met jezelf).

Dat wat we verliezen doet pijn, en vaak uiten we deze pijn in boosheid, omdat boosheid zelf veel meer energie bevat dan pijn. Met boosheid kun je daardoor ook meer bewerkstelligen; het geeft je de drive om in beweging te komen, terwijl pijn eerder verlammend werkt. Toch wil het niet zeggen dat je met boosheid op een effectieve manier aan de slag kunt gaan. Te veel mensen gebruiken boosheid om hun pijn en verlies te projecteren op anderen, en maken zichzelf daarmee slachtoffer van omstandigheden, in plaats van het heft in eigen hand te nemen om het verlies, en de daaraan gekoppelde pijn en boosheid te transformeren naar een werkbare oplossingen binnen henzelf.

We kunnen onze pijn en boosheid gemakkelijk op anderen projecteren, maar dit verandert nauwelijks iets aan de situatie. Waarom? Omdat we daarmee de kracht buiten onszelf plaatsen; je geeft de verantwoordelijkheid uit handen en legt deze bij een ander neer in de hoop of verwachting dat zij jouw pijn of boosheid kunnen wegnemen.

Eerder gaf ik aan dat wanneer je boos wordt omdat een ander iets zegt of doet, dat over het algemeen niet of nauwelijks iets met de ander te maken heeft. De overtuiging of norm (vaak geuit in de gedachte ‘Dat doe je toch niet!’) ligt binnen jezelf. En het is de ander die de trigger is die jouw norm of overtuiging doet activeren.

Besef goed dat wat jij als norm of overtuiging hebt, niet persé overeenkomstig hoeft te zijn met dat van de ander. Uiteraard zijn we sommige serieuze kwesties gezamenlijk overeengekomen – zo mag je niet iemand om het leven brengen – maar ik ga er van uit dat we in deze conversatie ons richten op meer interpersoonlijke en communicatieve aspecten die te maken hebben met dagelijkse bezigheden (zeg nou zelf, daar gaan toch de meeste ruzies om?).

De ander erkennen in zijn of haar boosheid is een effectieve stap, maar het vergt wel de bereidwilligheid om tijdelijk je eigen boosheid te parkeren. Een beter alternatief is om met je eigen boosheid eerst aan de slag te gaan alvorens je op de ander afstapt. Wroeging, wrok en pijn hoeven namelijk niet altijd aan de oppervlakte te liggen en indien je niet eerst met je eigen emoties aan de slag bent geweest, loop je het risico dat je vroeg of laat in het gesprek toch weer getriggerd wordt door wat de ander zegt vanuit zijn of haar pijn.

De ander erkennen in zijn boosheid wil zeggen dat je hem of haar de ruimte geeft om die pijn te ventileren. Het werkt zelfs nog beter wanneer de ander het bij zichzelf houdt in plaats van te projecteren: Ik voel me boos, omdat…” in plaats van ‘Jij zei of deed XYZ en daardoor ben ik …”. Eén van de manieren waarop je dit kunt bewerkstelligen is door zelf op deze manier te starten.

Blijf de baas over je eigen emoties en gedachten. Er is niemand anders die jou van gedachten of gevoelens hoeft te veranderen, alleen als jij dat wilt. Hou dus de kracht bij jezelf en ontloop de valkuil van de slachtofferrol.

Vaak kom je al een stuk verder door de ander te erkennen in zijn boosheid. De ander voelt zich daarmee gezien en dat is precies waar boosheid om draait.

Een volgende stap is om te ontdekken waar jullie naartoe willen gaan. Gezamenlijk. Het is een veronderstelling dat je door dezelfde deur wilt blijven kunnen gaan, maar dit hoeft niet per sé zo te zijn. Het is dus handig om te zien of jullie nog een common goal hebben. Mijn mentor vertelde me tijdens één van zijn lessen, waarin ik met tranen van boosheid vertelde hoe mijn relatie was stukgelopen: You can choose to be right – or happy.” Bedenk dat sommige mensen niet van plan zijn om gelukkig te zijn, maar liever vast willen houden aan hun kaart van de wereld; hun gelijk. Zijn jullie bereid om wel verder te gaan, zoek dan naar een oplossing in plaats van vast te blijven zitten in het probleem.

Het is een cliché, maar toch waar: er zijn zoveel mensen die problemen zonder enige moeite kunnen vinden, maar het zijn er maar weinigen die ook in staat zijn oplossingen te vinden. Zoek hierbij naar een ‘win-win’ oplossing. Dit wil zeggen dat jullie beiden tevreden zijn met de vervolgstappen en niet het idee hebben dat de één meer moet inleveren dan de ander. Zoek dus naar een ‘common ground’ een gemeenschappelijke factor.

Als laatste wil ik je meegeven dat je niet kunt verwachten dat wanneer je al deze stappen en inzichten toepast en uitvoert, je daarmee een magische formule hebt om nooit meer in een conflict te komen. Bedenk dat jouw normen, waarden en overtuigingen en die van de ander behoorlijk ver uit elkaar kunnen liggen en dat het een open mind vraagt om nieuwsgierig te blijven naar wat er bij de ander leeft, zonder in het verweer te schieten en de ander te zeggen dat hij of zij fout zit (denk aan de kaart van de wereld).

Anders gezegd: blijf je focussen op dat wat je wilt en dat wat er is, in plaats van dat wat je niet wilt en dat wat er niet is of niet meer is. Waar je op focust, daar krijg je immers meer van .

Je kunt niemand veranderen, behalve jezelf. In welke relatie je ook bent – intiem, zakelijk, familiair, vriendschappelijk) – je kunt de ander niet veranderen, zelfs niet dwingen om te veranderen naar jouw zienswijze. Wat je wél kunt doen en waar je wel 100% de controle over hebt, is hoe je over jezelf denkt, wat je denkt over anderen, hoe je met anderen communiceert en welke acties je doet – ongeacht de acties of reacties van de wereld buiten je.

Het is een lang artikel geworden, en ik hoop dat je tot het einde hebt willen lezen, want ik ben er niet om jou de les te lezen, maar om jou zo veel mogelijk van dienst te zijn en je verder te helpen naar het leven dat je wilt en de relaties met mensen om je heen, die je wilt.

Hoe lang een ruzie ook heeft geduurd, of zelfs als je een ruzie hebt die nog steeds gaande is, ik denk dat je beter af bent om deze op te lossen , dan de prijs te blijven betalen om de ruzie in stand te houden. Leg je trots opzij en neem de eerste stap. Of het nu gaat om het aanpakken van jouw stuk in het conflict door middel van een coach of door in gesprek te gaan zonder met de vinger naar de ander te wijzen – ik ben ervan overtuigd dat je beter verdient dan wat je nu hebt. En de ander ook.

Op jouw succes,

Robert