Onlangs kreeg ik een verzoek van een lezer die me deze vraag stelde. Hoewel het antwoord in eerste instantie simpel lijkt – beweeg elke dag en eet gezond – ga ik naast deze factoren ook dieper in op de achterliggende oorzaak en de psychologie die hieraan gekoppeld zit.
Veel mensen weten wat ze moeten doen om hun overtollige kilo’s kwijt te raken, maar doen niet wat ze weten. We weten allemaal dat wanneer je op dagelijkse basis voldoende lichaamsbeweging hebt – wandelen, hardlopen, fitness, zwemmen om er maar een paar te noemen – en een gezonde lifestyle hanteert wat betreft je eetgewoonten (voldoende groente, wat fruit, matig met vlees, pasta’s, rijst en aardappelen) je al een heel eind komt.
De nadruk die ik hier wil leggen is, naast daadwerkelijk doen wat je weet dat je moet doen om je resultaat te bereiken, lifestyle. Laat me duidelijk zijn: diëten werkt niet; je hongert jezelf uit voor een bepaalde periode, wat ervoor zorgt dat je lichaam juist in de survialmodus treedt en de energie die het binnenkrijgt opslaat – en voor je het weet ben je binnen een paar weken nadat je gestopt bent met je dieet niet alleen weer de eigenaar van die overtollige kilo’s; je krijgt ze ook nog eens met rente.
Doen wat je weet wat je moet doen, en je daaraan committeren is hierin fundamenteel en essentieel. Maar waarom lukt het dan toch zoveel mensen niet om die overtollige kilo’s blijvend weg te houden?
De onderliggende oorzaak ligt in de manier waarop onze mind werkt.
Je brein werkt, wanneer het aankomt op zowel alledaagse gebeurtenissen alsook bij het bereiken van doelen, op twee basale manieren: je vermijdt pijn of je vergroot plezier. Pijn in deze zin kan op verschillende manieren omschreven worden: fysiek, mentaal, emotioneel, psychisch.
Combineer deze informatie met de gedachte dat de meerderheid van mensen eerder kiezen voor instant gratification, ofwel directe bevrediging, in plaats van uitgestelde bevrediging. Wat ik hiermee bedoel is dat we doorgaans liever iets doen wat ons direct of op korte termijn plezier, geluk, ontspanning of een andere vorm van bevrediging oplevert (en daarmee de pijn voor ons uitschuiven) in plaats van de tijd, moeite en energie er in te stopen, door het ongemak of de pijn aan te gaan en juist op lange termijn het plezier te ervaren. Ik noem dit simpel gezegd: short term pain, long term pleasure.
Voor velen is afvallen een ‘pijnlijk’ of onaangenaam proces. Je legt jezelf restricties op door bepaalde soorten eten (vaak dat wat je ontzettend lekker vindt) niet te mogen eten in het kader van je dieet en de moeite, tijd en energie te investeren om je ideale gewicht te bereiken. De drijvende factor hierin is pijn, ondanks dat het uiteindelijke resultaat je plezier oplevert.
Hoe tackel je deze patstelling? Je wilt immers wel je overtollige kilo’s kwijt, maar het lijkt maar niet te lukken om dat doel blijvend te houden.
Met de wetenschap dat we a) twee redenen hebben waarom we doen wat we doen (pijn en plezier) en b) eerder geneigd zijn om op korte termijn het plezier te ervaren in plaats van de lange termijn, zijn er een aantal zaken die je kunt doen om toch je ideale gewicht te behalen en te behouden.
1. Eet meer groente, niet te veel fruit en laat grote verleidingen voor die ene dag dat je jezelf wilt geven om alles te eten dat je wilt. Hou de rest van de week je patroon aan.
2. Begin de dag met 2 glazen water. Dit helpt je niet alleen om je stofwisseling beter op gang te krijgen, maar het biedt ook bodem om niet als een bezetene aan een groots ontbijt, lunch of diner te beginnen. Daarnaast helpt water je lichaam alkalisch te maken.
3. Eet minder of geen geraffineerde suikers, geraffineerd meel en kant-en-klare producten (hier zitten vaak toevoegingen in, zoals MSG of E621), dat erom bekend staat het hongergevoel te vergroten.
4. Maak van je dieet een lifestyle. Kies een manier van eten waarbij je je prettig voelt zodat je niet het idee hebt dat je moet toeleggen op het plezier van eten.
5. Beloon jezelf voor je fysieke inspanningen, bijvoorbeeld met een kleinigheid. Dit hoeft geen geld te kosten. Door jezelf te belonen voor je inspanningen conditioneer je je mind om plezier te koppelen aan de activiteit waar je anders misschien een vorm van pijn voor voelde.
6. Begin met kleine stappen. Je hoeft niet direct van jezelf te verwachten dat je uren in de sportschool moet gaan zweten; dit is dikwijls een te grote stap die je niet lang volhoudt. Wandel bijvoorbeeld eerst een kwartier, en bouw het daarna op naar een half uur per dag. Of pak één of twee keer in de week de fiets naar je werk in plaats van de auto of het openbaar vervoer.
7. Begin met juicen en/of blenden. Door te juicen en te blenden kun je meer voedingsstoffen in één glas samenstellen die je anders niet zou eten. Voor een makkelijk en lekker smoothierecept kun je hier klikken.
8. Eet zoveel mogelijk vers, biologisch en organisch en vermijd magnetronmaaltijden, voorverpakte voeding en ‘dood’ eten.
9. Luister, lees en consumeer dagelijks media die je mind krachtiger en positiever maken. Negatieve berichten zorgen ervoor dat je sneller gedemotiveerd raakt en dit ondersteunt je niet in je doel om overtollige kilo’s kwijt te raken. Ik zeg in mijn evenementen vaak: Motivatie is net als douchen – ik raad het dagelijks aan.
10. Omring jezelf met mensen die je supporten. Werken op pure wilskracht werkt vaak niet (kijk maar naar wat er van de meeste goede voornemens overblijft in de eerste weken na de jaarwisseling). Mensen die je niet alleen verantwoordelijk houden voor wat je doet, maar ook zelf jouw support kunnen gebruiken creëren vaak een sterke band van weder afhankelijkheid, waardoor de drempel lager is om complimenteus te zijn wanneer daar het moment voor is en je een liefdevolle kick in the butt geven wanneer je het spoor bijster dreigt te raken.
Ik hoop dat ik je zo een idee heb gegeven wat de onderliggende oorzaak is waarom veel mensen hun overtollige kilo’s niet kunnen kwijtraken en wat jij er vandaag nog aan kunt doen om wél je doel te behalen en te behouden.
Natuurlijk zijn er nog meer tips die je kunnen ondersteunen om blijvend op je ideale gewicht te zijn. Heb je zelf nog ideeën of suggesties, laat dan hieronder je reactie achter en deel deze met lezers die op zoek zijn naar meer tips om met trots en voldoening het lichaam te creëren dat ze verdienen.
Op jouw succes,
Robert
Beste Rein,
Goede tips! Minder of geen alcohol drinken werkt zeker, met name omdat alcohol wordt omgezet in glucose. Ik heb nooit onderzocht in hoeverre meditatie helpt bij het kwijtraken van overtollige kilo’s, maar ik weet dat meditatie op ontzettend veel verschillende manieren ingezet kan worden om de geest en het lichaam te sterkern.
Ik las ooit een mooie quote: When the mind talks, the body listens – en ik geloof zeker dat meditatie ook bij het afvallen kan helpen.
Leuke blog, Robert. Ik heb zelf, na verschillende periodes waarin ik meer probeerde te bewegen hetgeen nooit het gewenste effect had, een antwoord gevonden in minder innemen, waaronder ook alcohol. De beloning is dat ik daardoor beter slaap, fitter opsta, niet zo wanhopig hoef te zijn over mijn uitdijende pens en een beter gevoel over mezelf heb. Wat daarbij ook helpt is meditatie en yogaoefeningen. De kracht van de geest leidt het lichaam de goede kant op.