Zelfs als succes in je schoot geworpen zou worden, hangt het van je zelfbeeld af hoe lang je dit succes kunt blijven ervaren. De manier waarop je jezelf ziet bepaalt namelijk welke gedachten je hebt, welke emoties je voelt en welke acties je neemt.

Het klinkt voor de hand liggend: hoe ik mezelf zie bepaalt wat ik denk, voel en doe. En toch heeft deze simpele statement een diepgewortelde fundering die tot ver in de mind te vinden zijn.

Als sinds lange tijd weten we dat de mind onder te verdelen valt in onder meer het bewustzijn en het onderbewustzijn. Het onderbewuste deel van je mind is het deel dat zonder oordeel de opdrachten uitvoert die zijn ingegeven. Onderscheid tussen ‘goed’ en ‘slecht’ is er hierin niet.

Zo kunnen ervaringen die we hebben zorgen voor terugkerende reflecterende gedachten, die op hun beurt, bij lang genoeg herhalen zich kunnen nestelen als overtuigingen in je onderbewuste. Op basis van wat je gelooft zie je jezelf dus in een bepaald daglicht.

Een kind dat grote oren heeft, en vergeleken wordt met een taxi waarbij de deuren openstaan, zal als verdedigingsmechanisme zich terugtrekken van gezelschap, omdat de associatie van omgaan met andere kinderen voor hem ridiculisatie en emotionele pijn betekent.

Wordt de oorzaak aangepakt, bijvoorbeeld door cosmetische chirurgie, dan is de kans ook heel groot dat het zelfbeeld van zo’n kind ook zal veranderen, omdat de gedachten en overtuigingen over zijn voorkomen, veranderd zijn.

Deze conclusie trok Maxwell Maltz, een plastisch chirurg van de 20^e eeuw. In het merendeel van zijn patiënten zag hij dat bij het weghalen van een litteken op iemands wang, het vereffenen van een bobbel op iemands neus of het normaliseren van iemands oren, de patiënt bijna altijd een beter zelfbeeld kreeg.

De nieuwe schoonheid aan de buitenkant herstelde de manier waarop de schoonheid van de binnenkant gezien kon worden.

Maar lang niet in alle gevallen was het weghalen van een uiterlijk litteken voldoende om het emotionele litteken weg te halen. Het zelfbeeld bleef zelfs na de cosmetische ingreep ongewijzigd, en de persoon in kwestie zag nog steeds het oude gezicht in de spiegel.

De Oorsprong van je Zelfbeeld

“Ware schoonheid zit van binnen” luidt een Nederlands spreekwoord. Je zelfbeeld, de manier waarop je jezelf ziet in je gedachten, hangt niet af van hoe je er werkelijk in de spiegel uitziet, maar juist hoe je denkt en voelt over jezelf. Zelfbeeld hangt daarom nauw samen met zelfvertrouwen en eigenwaarde.

Om je zelfbeeld positief te kunnen veranderen, moeten we teruggaan naar de plek waar je zelfbeeld zich bevindt – je onderbewustzijn. Je onderbewustzijn werkt als een servomechanisme.

Een servomechanisme vind je bijvoorbeeld in auto’s, maar ook in raketten. Het is een aangestuurd mechanisme dat beweging of energie op een hogere level produceert dan waarmee het is opgestart.

Je onderbewustzijn krijgt dus input vanuit je bewustzijn, bijvoorbeeld door middel van een ervaring of situatie die impact op je heeft, en onthoudt hoe je reageert op zo’n situatie. In een nieuwe en vergelijkbare situatie komt diezelfde herinnering of handleiding weer naar voren en, voilà, een gewoonte is geboren.

Hoe Verander Je Je Zelfbeeld?

Nu je weet dat je zelfbeeld alsook je gewoontes in je onderbewustzijn liggen, is het een kwestie van abductie of terugleiden waar je ‘input’ vandaan komt, en deze veranderen.  Het antwoord is simpel: als je onderbewustzijn ten aanzien van je zelfbeeld zorgt voor de output, dan is het je bewustzijn die zorgt voor de input.

Omdat je zelfbeeld gebaseerd is op overtuigingen over jezelf, kun je door je overtuiging ten aanzien van datgene wat je aan jezelf niet mooi of prettig vindt veranderen. In het artikel Beperkende Overtuigingen Oplossen met Logica geef ik een voorbeeld hoe je dergelijke overtuigingen kunt veranderen.

Maar omdat niet alles met logica valt op te lossen, is het ook een goed idee om een andere aanpak te hebben. En omdat het merendeel van je overtuigingen gebaseerd is op automatische handelingen en reacties, is een alternatief voor het veranderen van je zelfbeeld te vinden in het onderbreken van je patronen waarmee je dingen doet.

Stel, je vindt jezelf een verlegen persoon. Op feestjes en partijen sta je vaak met een drankje in de hand aan de zijkant te kijken naar hoe anderen met elkaar in gesprek zijn, al dan niet bang voor degene die op jou kan afstappen.

In plaats van je te laten meevoeren in je patroon van verlegenheid en alle bekende gevolgen van dien, betrap je jezelf er bewust op dat je deze gedachten hebt. Bewustwording is altijd de eerste stap; je kunt immers niets veranderen zolang je niet weet dat je iets wilt veranderen.

De volgende stap is om dit patroon van je te onderbreken of te interrumperen. Eén van de snelste manieren is door je lichaam hiervoor in te zetten. Omdat je lichaamstaal zich aanpast aan de gedachten die je denkt (en dus dientengevolge de gevoelens die je voelt), kun je dezelfde weg gebruiken, ditmaal de andere kant op, om je gedachten en je mind te veranderen. Zo werk het:

• Je bent je bewust dat je in de routine van verlegenheid zit of komt te zitten
• Je lichaam heeft een bepaalde houding (let bijvoorbeeld op je armen, schouders, rug, en kin).
• Verander deze elementen radicaal, bijvoorbeeld door een powerpose of een korte gedragsonderbrekende beweging zoals een sprongetje, het klappen in je handen of het schudden van je hoofd.

Tot slot: leg je focus op wat je wilt. Net zoals je onderbewustzijn een servomechanisme is, zo heeft je bewustzijn ook een servomechanisme, namelijk je reticulair activeringssysteem of RAS. Het RAS zorgt ervoor dat als je ergens op focust, bijvoorbeeld een blauwe auto, je overal om je heen blauwe auto’s begint te zien.

Dit RAS kun je ook inzetten om je te focussen op hoe je je het liefst wilt gedragen. Kijk naar anderen, mimiek hun houding, of verruil simpelweg jouw houding met een houding waarin je je zeker voelde in het verleden, en neem deze houding aan.

Door je patroon te onderbreken verstoor je de automatische signalen vanuit je onderbewustzijn en creëer je nieuwe paden om nieuw gedrag – en dus een nieuw zelfbeeld – te ontwikkelen.

Wat belangrijk is om te weten, is dat dit niet een trucje is dat je even snel doet. Werkelijke langdurige veranderingen vinden plaats door herhaling. Oefen dus elke dag, ten minste voor een periode van drie weken om op lange termijn je zelfbeeld te verbeteren.

Hier is mijn vraag voor jou vandaag: hoe zie jij jezelf? Kun je drie dingen van jezelf opnoemen waar je blij en trots op bent, en één waar je iets in zou kunnen of willen veranderen?

Persoonlijke ontwikkeling is continu – dat betekent, voor mij althans, dat ik zeker blij en dankbaar kan zijn met wie ik vandaag ben, en wil blijven toewerken naar een betere persoon die ik morgen kan zijn.

Ik ben benieuwd naar je reactie.

Op jouw succes,

Robert

Als je dit artikel over zelfbeeld waardevol vond, deel het dan met je vrienden en volgers door op de Facebook, LinkedIn en WhatsApp knoppen hieronder te klikken, zodat zij ook van deze informatie kunnen profiteren.