“Het is beter om het niet te doen” hoor ik een medepassagier in de treincoupé zeggen tegen haar reisgezelschap. Vanuit mijn gestaar in de leegte buiten de trein laat ik me terughalen naar het compacte compartiment van de lange gele reus. Het gesprek gaat verder.
“Ja, want ik doe dat nooit. Zo ben ik nu eenmaal en ik vind dat iedereen zich eigenlijk zo moet gedragen.” In een relatie krijg je nou eenmaal niet altijd wat je wilt.” – Hoewel de inhoud van het gesprek me weinig boeit, staan mijn oren op scherp! Ik stuiter intern van enthousiasme en opgewondenheid! Waarom?
Vanuit mijn alledaagse Robert-ogen bekeken is dit gesprek niet erg interessant; gewoon een conversatie tussen twee mensen over een onderwerp dat op dat moment belangrijk is voor ten minste één van de twee partijen.
Maar vanuit mijn NLP-ogen bekeken wordt dit gesprek met de minuut boeiender.
Universal quantifiers, complexe equivalenties, het lijkt alsof de taaltechnische wereld niet meer weet waar ze het over heeft.
Blijkbaar zijn technieken als deze in onze taal zo onopvallend erin geslopen, dat we er over het algemeen niet eens meer bij stilstaan dat het gezegd wordt.
Universal Quantifier
Universal quantifiers zijn zogenaamde eeuwige waarheden, die flinke gevolgen kunnen hebben: Je verbreekt het contact met de ander. Bij een opmerking als ‘Het is beter om het niet te doen’, baseer je (of de ander) je op een onvolledigheid, waardoor miscommunicatie en misverstand vrijwel altijd op de loer ligt. Door de onvolledigheid van een universal quantifier distantieer je je in het contact met de ander.
Eenvoudige weglating
Wat als er een vergelijkende trap wordt gebruikt, zoals ‘beter’, dan mag je op z’n minst aannemen dat er een vergelijking komt: Beter dan wie of wat? – Maar dat hoor je dan weer niet. Reclames op de radio en televisie zitten vol met vergelijkingen waarbij de daadwerkelijke vergelijking achterwege wordt gelaten. Beter, sneller, goedkoper, langer, korter, duurzamer; ‘The smarter phone’. Met name de wasmiddelreclames staan hier erg bekend om: ‘Nu nog schoner!’
Het gevaar schuilt erin, dat bij eenvoudige weglatingen de interpretatieknop van de ander onbewust (en misschien onbedoeld) geactiveerd wordt, en een opmerking een geheel eigen leven gaat leiden. Hoewel dit in commercials vaak de bedoeling is (teneinde de consument een idyllisch beeld te schetsen dat berust op onvolledigheid en daarmee de indruk te wekken dat de aanvullende fantasie van de gebruiker voldoende is om het plaatje compleet te maken), in andere situaties kan dit voor grotere problemen zorgen.
In persoonlijker gesprekken, zoals een conversatie met je partner, je vrienden, je baas of je familie, staat er echter meer op het spel dan alleen een hardnekkige vlek als gevolg van een aanschaf op basis van onvolledige informatieverstrekking (uitgaande van een worst case wasmiddel-scenario). Nee, juist in contact met anderen is het raadzaam om zo helder als mogelijk je woorden te kiezen en de gevoelens en gedachten die opborrelen zo compleet mogelijk onder woorden te brengen.
Er zijn vier vormen van Universal Quantifiers, en de eenvoudige weglatingen zijn daar wellicht een hoofdonderdeel van. Maar ook de andere vier onderdelen zijn van groot belang om dit thema compleet te maken. Maar dat is voor een volgende blog. Dat lijkt me beter 😀
Op ons succes!
Robert
