De 6 Basisbehoeftes Die Elk Gedrag Sturen

Als je kijkt naar het ‘Waarom’ in wat je vandaag de dag doet, dan kun je elk antwoord onderbrengen in één van de zes menselijke basisbehoeftes. Deze basisbehoeftes hebben we allemaal, en zijn ingedeeld op een manier die het beste bij elk van ons passen.

We doen alleen wat we doen, omdat we op bewust of onbewust niveau geloven, dat door te doen, voelen, geloven of ervaren op een zekere manier, we één of meerdere van de zes menselijke basisbehoeftes kunnen bevredigen.  Hoewel mensen allemaal een verschillende opvoeding, achtergrond, opleiding, set van normen, waarden en overtuigingen, cultuur en zelfs taal hebben meegekregen, en eenieder van ons anders denkt, voelt en er anders uitziet, zijn we allemaal hardwired voor dezelfde behoeften. De meeste mensen houden hun problemen in stand, omdat deze hun behoeftes vervullen. En het vervult hun behoeftes zonder dat ze daarmee hun grootste angst riskeren.

Dit is een kernaspect in menselijke psychologie. We erkennen twee soorten problemen: kwaliteitsproblemen en veilige problemen. Kwaliteitsproblemen vergen een risicovolle en vooruitdenkende manier van beslissen, dat je vaak naar een andere fase van je leven brengt. Dergelijke beslissingen zijn onder meer het maken van een carrièreshift, je committeren aan een relatie, je eigen familie starten, of zelfs een relatie beëindigen of verhuizen. Het kan ook een risicovolle interpersoonlijke communicatie zijn, dat je kwetsbaar houdt: iemand vertellen dat je van hem of haar houdt, iemand confronteren over onrecht, of iemand om hulp vragen.

Soms zijn kwaliteitsproblemen simpel, zoals besluiten om jezelf en anderen te waarderen, of een gevoel van dankbaarheid te cultiveren.

Veilige problemen daarentegen zijn voortkabbelende issues die, strikt gesproken, onder onze controle vallen. Depressie, uitstelgedrag, twijfel, verschillende vormen van verslaving, anderen de schuld geven van jouw problemen, beslissingen vermijden, of je terugtrekken uit een relatie, zijn hier goede voorbeelden van.

Veilige problemen lijken veilig, omdat ze je lijken te beschermen van de angst en de overtuiging, dat als je het probeert en faalt, je niet goed genoeg bent en niet geliefd zult zijn. Natuurlijk zijn het de veilige problemen, zoals depressie en verslaving, die op de lange termijn voor meer schade zorgen aan je lichaam, geest, en je relaties, dan risicovolle problemen je ooit kunnen geven.

Wanneer mensen tegen een risicovolle beslissing aanlopen, die ze niet willen nemen, dan ontwikkelen ze vaak een veilig probleem, dat ze helpt af te leiden van het maken van een risicovolle beslissing.

In de meeste gevallen moet je een risico nemen om een behoefte te vervullen. De overtuiging dat je faalt en niet geliefd zult zijn, komt dan ook het meeste voor in relaties. Je weet namelijk nooit met volle zekerheid of je relatie morgen nog net zo goed is als dat het vandaag is. Dit is overigens ook de reden waarom zoveel mensen de meerderheid van hun tijd besteden aan hun werk, of met hun kinderen bezig zijn – in dit laatste voorbeeld is de gedachte vaak dat je kinderen altijd van je zullen houden. Voor wat je werk betreft: hierin heb je zelf in de hand hoeveel tijd, focus en inspanning je eraan geeft, en dat biedt je totale controle over wat je doet. In een relatie heb je die controle niet; hoogstens invloed. Dit is de reden waarom het aspect van liefde voor zo veel mensen beangstigend en pijnlijk is.

Het maakt dan ook niet uit hoe succesvol of hoe rijk je bent; zolang er een leegte is in je relaties, zowel met jezelf als met een partner, zullen de andere gebieden in je leven incompleet zijn. Daarom is het belangrijk dat je eerst jezelf heelt en zorgt dat je zelf eerst je eigen leven op de rit hebt – door te werken aan je mindset, lichaam, je focus en jouw passie voor het leven dat je wilt leven – voordat je pas werkelijk in staat bent om een kwalitatieve en langdurige relatie met iemand op te bouwen.

Wat volgt zijn de zes menselijke basisbehoeftes, de redenen waarom je doet wat je doet.

Zekerheid

De eerste basisbehoefte is die van zekerheid. Zekerheid dat je tenminste een comfortabel leven kunt leiden. Zekerheid in deze context kun je interpreteren als de vaardigheid om pijn te vermijden, en plezier te ervaren. In ieder geval om pijn te vermijden; dit is namelijk een overlevingsmechanisme; een instinct dat al eeuwenlang aanwezig is in de mens. Iedereen heeft dus zekerheid nodig. De vraag alleen is, hoeveel je er van nodig hebt.

De kwaliteit van je leven is overeenkomstig met de hoeveelheid onzekerheid die je kunt ervaren om comfortabel te leven. Hoe meer onzekerheid of variatie je kunt handelen, des te vaker je iets zult proberen, des te meer je zult leren en des te meer je het gevoel zult hebben dat je leeft. Heb je echter de overtuiging dat je overal zeker van moet zijn, dan zal je ook ervaren dat je minder hebt.

Er zijn legio manieren om een gevoel van zekerheid te creëren bij jezelf. Eten zorgt ervoor dat het bloed naar je buik gaat, waardoor je dieper begint te ademen. Roken vraagt om een diepe ademhaling vanuit je diafragma. Zelfs wanneer je naar je eigen verleden kijkt en ziet dat je altijd een manier hebt gevonden om verder te komen, kan je het vertrouwen geven – een gevoel van zekerheid – dat je de uitdaging die voor je ligt ook kunt overwinnen.   Je kunt zekerheid ervaren op positieve, neutrale of schadelijke manieren. Hoe je het ook wendt of keert, we vinden allemaal onze eigen manier om zekerheid te ervaren. De enige vraag is: heb je een manier gevonden dat enkel op korte termijn werkt, of een die duurzaam is. We kunnen zekerheid allemaal verkrijgen; de vraag is of je het kunt aanhouden op een manier dat je helpt te ontwikkelen en groeien.

Mocht je overigens jezelf zover weten te krijgen, dat je je hele leven van A tot Z met zekerheid kunt inplannen en uitvoeren, en dat je op elke minuut en elk uur van elke dag weet wat je kunt verwachten en wat er gaat gebeuren, dan is het onvermijdelijk dat je na verloop van tijd gigantisch verveeld zult raken.

Onzekerheid

Ter ‘compensatie’ van de basisbehoefte van zekerheid, hebben we daarom ook onzekerheid. Dit is de variatie en afwisseling die zorgt voor vernieuwing, ontwikkeling en groei.

Hoewel bijna iedereen zal zeggen dat ze openstaan voor verrassingen, is er een nuanceverschil dat we maken tussen gewenste en ongewenste verrassingen. Wanneer iemand achter je rug om een feestje voor je organiseert, en je bij thuiskomst een grote groep vrienden en familie aantreft in je huiskamer, dan is dat een verrassing waar je blij van wordt.

Problemen daarentegen, zijn de verrassingen die niemand wilt, maar die we allemaal nodig hebben om te groeien. Je hebt namelijk het onbekende nodig om het gevoel te hebben dat je leeft. Dit is dan ook de reden dat we gek zijn op avontuurlijke uitstapjes, zoals parachutespringen, achtbaanritjes en spannende films.

Niet iedereen is hoofdzakelijk gefocust op onzekerheid. Integendeel: veel mensen verkiezen zekerheid boven onzekerheid. Van de zes basisbehoefte kies je er vaak één of twee die je meer waardeert, wat uiteindelijk de richting van je leven bepaalt. Mensen die gedreven zijn door zekerheid leiden een totaal ander leven, dan mensen die gedreven zijn door afwisseling.

Betekenis

Iedereen heeft de behoefte om belangrijk, speciaal of betekenisvol te zijn; zelfs uniek. In deze basisbehoefte ligt het gevoel om van betekenis te zijn voor iemand of iets. Hoewel iedereen deze behoefte heeft, hangt het ervan af op welke manier je deze behoefte vervult. Sommige mensen doen hun best om belangrijk te zijn, door allerlei doelen te behalen. Anderen doen dat door grote problemen heen te breken. Sommige mensen onderscheiden zich in hun gevoel van betekenis, door te streven naar meer geld, of meer spullen. En weer anderen doen juist het tegenovergestelde door te roepen dat geld en spullen niet belangrijk zijn, en dat het juist gaat om hoe spiritueel je bent. Ook dit is een manier om aan de behoefte van betekenis en belangrijkheid te komen. “Ik ben helemaal niet zo belangrijk; ik ben gelovig” – terwijl ze vaak benadrukken dat hun geloof beter is dan een ander geloof.

Of het nu gaat om de oorbellen die je draagt, de piercings die je hebt, of het kapsel dat je verkiest; iedereen zoekt naar manieren om zich belangrijk te voelen en van betekenis te zijn. Ook deze basisbehoefte kun je op een positieve, neutrale of negatieve manier krijgen. Eén van de snelste manieren om belangrijk gevonden te worden door vreemden, is het gebruik van geweld. Wanneer je op straat iemand met een wapen bedreigt, dan ben je direct belangrijk, ongeacht je achtergrond, opleiding of werkervaring. Tegelijkertijd ben je er zeker van dat je opgemerkt zult worden, dus dat geeft je gelijk de voldoening in de tweede basisbehoefte. En niemand weet wat er gaat gebeuren, en daarmee heb je direct dan ook de derde basisbehoefte te pakken.

Elke keer dat je iets doet of gelooft, associeer je de betekenis ervan met één van deze drie basisbehoeften, en je raakt er mee verstrengeld. Of het nu positief is of negatief. Als je een omvangrijk probleem hebt, dan kun je op twee manieren belangrijk of betekenisvol zijn.

De eerste is door een enorm risico te nemen, de kans te lopen dat je zult falen en er uitzien alsof je niet goed genoeg bent, en het niet verdient om bij anderen geliefd te zijn en je grootste angsten onder ogen moet zien. Of, een enorm probleem hebben en het met iedereen delen. Een significant probleem dat zo erg is, dat je het met iedereen kunt delen, waardoor je nooit meer je eigen angsten onder ogen hoeft te zien. Er zijn genoeg mensen, die in plaats van het risico te nemen om van het probleem af te komen, er eerder voor kiezen om hun probleem met anderen te delen, zodat ze belangrijk gevonden worden, empathie en zelfs sympathie ontvangen, en zich daardoor gezien voelen, deze basisbehoefte ontvangen, en niet meer hoeven te werken aan het probleem.

Er zijn genoeg mensen die problemen hebben die groot genoeg zijn, dat ze zichzelf niet kwalijk hoeven te nemen om ‘niet genoeg’ te zijn, of in ieder geval dat ze zich kunnen verdedigen tegen henzelf of anderen, als ze willen weten waarom ze niets aan hun probleem gedaan hebben. Het is niet omdat ze laf, waardeloos of liefdeloos zijn; “het is de vreselijke gebeurtenis die me is overkomen” Het frappante is, dat er evenzovele andere mensen zijn die te maken hebben gehad of nog hebben, met nog veel slechtere en ergere gebeurtenissen, maar zij hebben desalniettemin een manier gevonden, om er bovenop te komen.

Wees eerlijk naar jezelf en onderzoek eens hoe jij je behoefte van betekenisvol zijn op dit moment vervuld krijgt. Wat doe je en welke gedragingen vertoon je om je belangrijk te voelen? Vertel je jouw problemen aan zo veel mogelijk mensen, zodat je alle aandacht hierover kunt ontvangen? Immers, negatieve aandacht is ook aandacht. Of kun je jezelf in de ogen kijken en in alle eerlijkheid zeggen, dat je ergens onderweg een manier hebt gevonden die je enkel uit het moment redde, maar niet op de lange termijn ondersteunde, en dat er nu voor zorgt, dat je meer pijn ervaart dan nodig is, ongeacht of je weet wat je eraan kunt doen?

Neem een moment om aan je grootste uitdaging te denken. Is er een probleem waar je al geruime tijd mee aan het worstelen bent? Wat kost je dit probleem? Wat voor impact heeft het op je gezondheid, je relaties met anderen en je carrière? Wat zou er gebeuren als dit probleem opgelost was? Ik nodig je uit, om jouw antwoorden op deze vragen op te schrijven, zodat je meer oprecht inzicht krijgt, over hoe je op dit moment in jouw leven staat.

Er zit een grote uitdaging in de derde basisbehoefte: hij staat namelijk in contrast met de vierde behoefte: liefde en verbinding. Wanneer je namelijk uniek en betekenisvol wilt zijn, dan betekent dit dat je anders moet zijn dan anderen. En als je anders bent dan anderen, dan wordt het moeilijker om je werkelijk met iemand te verbinden.

Liefde en Verbinding

De vierde basisbehoefte is die van liefde en verbinding. Verbinding overigens, is makkelijker en veiliger dan liefde, omdat het veel minder eng is. Liefde vergt blootstelling van jezelf aan anderen, terwijl verbinding op verschillende manieren kan plaatsvinden. Je kunt je verbonden voelen door in de natuur te lopen, door te bidden, door met iemand de liefde te bedrijven, zelfs door ziek te worden en je door anderen te laten verzorgen.

Het verkrijgen van liefde en verbinding is niet moeilijk. De vraag of je voldoende krijgt is er één waar veel mensen mee te maken hebben; ze ontvangen een krappe hoeveelheid liefde dat maar net OK is, maar waar ze niet gelukkig van worden, terwijl ze niet ongelukkig genoeg zijn, om er iets aan te veranderen.

Een verbinding met iemand tot stand brengen is een tweerichtingsverkeer van geven en ontvangen. Je kunt je met iemand verbinden, door je aandacht te geven, door nieuwsgierig te zijn en door geïnteresseerd te blijven in de ander. En je kunt de verbinding versterken door jezelf kwetsbaar op te stellen, je emoties te laten zien en eerlijk te zijn naar jezelf en anderen. Vanuit die eerlijkheid stel je je niet alleen kwetsbaar op, een eigenschap dat enorme kracht en power met zich meedraagt, je staat jezelf toe om jouw pure, liefdevolle en authentieke liefde met een ander te delen. Enkel op die manier kun je liefde werkelijk onvoorwaardelijk maken: je geeft zonder te verwachten. Wat een ander ook doet, hoe je leven ook verlopen is tot nu toe, welke gebeurtenissen zich hebben ontvouwen; je deelt jouw kwaliteiten en talenten met de wereld; ongeacht hun reactie.

Moeder Theresa, in haar oneindige wijsheid en liefde voor mensen, zei ooit, dat als je liefde kunt brengen op die plekken en die gebieden waar liefde afwezig is, dan is het net alsof je het licht in de duisternis brengt, en de duisternis uiteindelijk zal verdwijnen. Voor de meeste mensen is het makkelijk om te reageren op dezelfde manier, als waarin we aangesproken of behandeld worden, en dat brengt alleen meer van hetgeen je niet wilt, tot stand.

Misschien wel haar meest wijze woorden benadrukken deze boodschap: “Mensen zijn vaak onredelijk, onlogisch en egoïstisch. Vergeef ze desalniettemin. Als je vriendelijk bent, dan kunnen mensen je ervan beschuldigen dat je egoïstisch bent en een verborgen agenda hebt. Wees desalniettemin toch vriendelijk. Als je succesvol bent, dan win je misschien wat valse vrienden en echte vijanden. Wees succesvol desalniettemin. Als je eerlijk en oprecht bent, dan kunnen anderen je belazeren. Wees eerlijk en oprecht desalniettemin. Waar je jarenlang aan besteed hebt om op te bouwen, kan door iemand in één nacht verwoest worden. Bouw desalniettemin. Als je geluk en happiness vindt, kunnen anderen jaloers zijn. Wees desalniettemin gelukkig. Het goede dat je vandaag doet, zal vaak morgen vergeten zijn. Doe  goed desalniettemin. Geef de wereld het beste wat je hebt, en het zal wellicht nooit genoeg zijn. Geef de wereld desalniettemin het beste wat je hebt. In de laatste analyse draait alles enkel tussen jou en God. Het was nooit tussen jou en hen.”

Liefde kun je krijgen door het te geven, door het te nemen, of beide. Er zijn uiteenlopende manieren om liefde van anderen te krijgen, en meestal kies je de manier die het beste bij jou past. Zo kun je je liefde uiten door cadeautjes te geven, door tijd en aandacht voor iemand te hebben, door positieve woorden te gebruiken, complimenten te geven en natuurlijk ‘Ik hou van je’ te zeggen. Of je kunt je liefde uiten door fysieke aanraking, knuffels en strelingen, of door je dienstbaar op te stellen naar anderen. We hebben allemaal onze eigen manieren om liefde te geven, en in de praktijk komt het zelden voor, dat iemand liefde geeft op een andere manier dan dat het  voor hemzelf het prettigst is.

Het ervaren van liefde op een regelmatige basis is een basisbehoefte die we allemaal nodig hebben, maar die voor velen van ons te eng is om te geven, en daarom wordt achtergehouden.

Iedereen heeft deze eerste vier behoeftes, omdat het fundamentele basisbehoeftes zijn. Er zijn legio manieren om aan elk van deze basisbehoeftes te komen, en dat uit zich in de diversiteit van gedragingen. Zelfs als je dingen moet verzinnen of bedenken, doe je dat om aan deze vier basisbehoeftes te komen.

De laatste twee behoeftes zijn daarin verschillend van de eerste vier. Gaat het bij de eerste vier behoeftes om fundamentele behoeftes; de laatste twee zorgen er juist voor dat je een leven van voldoening ervaart. Wanneer je teruggaat naar het hoofdstuk waarin ik je uitleg dat succes als begrip, uit twee pijlers bestaat – het behalen van resultaten en het ervaren van voldoening in wat je doet – dan zie je in dat succes zonder de twee laatste behoeftes niet mogelijk is. Daarmee kun je de eerste vier behoeftes categoriseren als behoeftes, die  ten gunste komen in je persoonlijkheid. De laatste twee zijn daarentegen de behoeftes van je geest of ziel.

Groei

Groei is niet alleen wenselijk, het is een noodzaak. Tony Robbins, één van ’s werelds beste coaches op het gebied van persoonlijke ontwikkeling, die deze zes basisbehoeftes heeft gedestilleerd uit jarenlang onderzoek, zegt dat wanneer je niet groeit, je sterft.

Een van mijn andere mentoren op het vlak van persoonlijke ontwikkeling, leerde me ooit het principe van purpose, dat enigszins te vertalen valt met ‘bestaansreden’, en deelde zijn inzicht met me, door te zeggen dat we allemaal een purpose hebben. Plant, dier of mens; alles heeft een reden om hier en nu te zijn. En een ieders bestaansreden is om het aanwezige potentieel te vervullen. Een roos groeit, zo goed als het kan, van een zaadje tot een bloem. Dat is zijn potentieel. En wanneer het uitgegroeid is en zijn potentieel bereikt heeft, dan sterft het.

Om verder te komen in je eigen leven, is het dus een must om jezelf te blijven ontwikkelen, om verder te komen dan je nu bent. Het principe van Kaizen, dat ik eveneens eerder in dit boek met je deelde, is hier ook van toepassing.

Bijdrage

In de Logische Niveaus ligt deze basisbehoefte op het niveau van Spiritualiteit, op de vraag ‘Wat is er meer dan ik?’. Je moet daarom een bijdrage geven dat verder gaat dan jezelf. Immers, als het leven enkel voor jezelf is, dan kun je weliswaar plezier ervaren, al was het voor een moment, maar dan zal je nimmer werkelijk vervuld en voldaan zijn met wat je doet. Voldoening is hierin blijvend, en dat kan alleen het geval zijn wanneer je weet dat je groeit en een bijdrage levert aan iets dat voorbij jezelf gaat.

Ik geloof dat we allemaal zo’n moment wel eens meegemaakt hebben, waarin we iets deden dat onbaatzuchtig of groter dan jezelf was, en dat dit een geweldig gevoel opleverde. Ook al wist niemand ervan, of kreeg je er geen beloning voor – dit gevoel van voldoening voelde je in elke vezel.

De reden waarom ik dit met je deel tot in detail, is omdat je nu voor jezelf kunt zien waarom je doet wat je doet, en wat het precies is dat je doet, om aan deze basisbehoeftes te komen. Onthoud: iedereen heeft manieren om aan de eerste vier basisbehoeftes te voldoen. Het is enkel de vraag, of je dit op een negatieve of positieve manier doet; op een opbouwende of verwoestende manier.

In hoofdstuk twee heb ik het gehad over de manier waarop je je focus, lichaamstaal en verbale taal inzet, om je staat van zijn, je stemming te versterken. Elke stemming die je ervaart is namelijk een symptoom of gevolg van de behoefte die je wilt bevredigen.

Neem eens de tijd om naar je eigen gedrag, denkpatronen en emoties te kijken. Wat zijn jouw typische manieren om aan de eerste vier basisbehoeftes te komen? Is er een probleem dat boven de rest uitstaat? En is dat een kwaliteitsprobleem; een risicovolle beslissing dat verbetering in jouw leven en dat van anderen  zal aanbrengen? Of is het een veilig probleem dat alsmaar blijft doorsudderen, en dat je ervan weerhoudt om een risicovolle beslissing te nemen?

Omdat het makkelijk is om verslaafd te raken aan gedrag dat je niet ondersteunt, maar je wel voorziet in ten minste drie van de vier behoeftes, is het noodzaak om een oplossing te vinden om je oude gedrag te doorbreken, en nieuwe, ondersteunende en langdurige manieren te vinden, die je helpen om op een constructieve manier in je behoeftes te voldoen.

Buiten dat je je er bewust van bent, kun je ook een risicovolle beslissing nemen, om in alle oprechtheid toe te geven dat je steelt van anderen door een probleem te creëren, dat je zelf in de hand hebt om op te lossen. Dat is iets wat je je vrienden, familie of collega’s niet wilt aandoen, en al helemaal niet jezelf.

Door het inzicht dat jij degene bent die zo’n enorme interne verandering kan maken, en het besef hebt, dat je dit niet alleen voor jezelf hoeft te houden, maar ook kunt doorgeven aan je familie, je kinderen, je vrienden en je gemeenschap, train je jezelf om op bekrachtigende wijze aan je vier basisbehoeftes te voldoen, en het gevoel te hebben dat je groeit en een bijdrage levert aan de wereld om je heen.

We hebben allemaal klachten en problemen waar we op dagelijkse basis mee moeten dealen. Denk eens aan je grootste probleem nu, en stel jezelf de volgende vragen:

• Wat kost dit probleem jou en de degenen om je heen?
• Helpt het je om aan anderen te geven of ontneemt het hen juist?
• Is het constructief of destructief?
• Welke basisbehoeftes vervul je door dit probleem te hebben?
• Zekerheid
• Afwisseling
• Onderscheiding
• Liefde of Verbinding
• Groei
• Bijdrage
• Welke hiervan zijn de top twee behoeftes voor jou?
• Als dit probleem verdwijnt, wat zou dan het volgende voor je zijn?
• Hoe kun je je persoonlijke norm verhogen in dit gebied van je leven?
• Waarin ben je vastberaden om het probleem op te lossen?
•  Stel een plan op om dit doel te bereiken.

Als je jezelf weer terug ziet drijven naar het probleemgedrag, wat kun je dan doen om jezelf in je gedragingen te onderbreken en weer op het juiste pad te komen?

Wat kun je doen met je lichaam, je focus en je taal?

Stel je voor dat je dit probleem oplost. Wie zou deze beslissing dan ondersteunen? En hoe kun je ervoor zorgen dat deze persoon je kan blijven ondersteunen in de toekomst?

In dit hoofdstuk heb je, door het beantwoorden van de vragen, jezelf beter leren kennen en eigenschappen in je gedrag kunnen vinden die je ervan weerhouden om werkelijk het voldoeninggevende leven te leiden dat je wilt. Je weet waarom je doet wat je doet, en welke resultaten dit met zich meebrengt.

Om in te zien dat je een fundamentele shift kunt maken in de manier waarop je je basisbehoeftes vervult, alsook de redenen hebt waarom je je gedraagt zoals je dat doet, kun je nu beginnen met het opstellen van een actieplan om je nieuwe leven te starten.

Wil je meer weten ove hoe je jouw mindset en gedrag kunt optimaliseren voor meer geluk, voldoening en succes – bestel dan ONBEGRENSD vandaag.

Op jouw succes,

Robert

Als je dit artikel over de reden waarom je doet wat je doet en de ze menselijke basisbehoeftes waardevol vond, deel het dan met anderen uit jouw netwerk, zodat zij ook van deze kennis kunnen profiteren.