Beperkende Overtuigingen

Ik kan het toch niet. Waarom zou ik nog de moeite doen om er tijd en energie in te steken. Wie zit er nou op mij te wachten? Het heeft toch allemaal geen zin. Liever veilig en hier, dan onzeker daar. Al deze opmerkingen hebben één ding overeenkomstig.

Beperkende overtuigingen hebben we allemaal. Gedachtes die in je opkomen – bij uitstek tijdens uitdagingen en problemen die zich aan de horizon laten verschijnen – en die op hun beurt hun steentje bijdragen aan de verstarring van je acties en darmee de stagnatie van je ontwikkeling als mens. Slechts 5 procent van ons gaat ondanks die tegenslagen en ondanks die overtuigingen toch door met wat ze werkelijk willen. De rest blijft als een plaat die met haar naald vastzit in een groef van de LP steken op hetzelfde stukje: ‘Ik kan het toch niet’ of simpeler gezegd” Nee. Nee. Nee. Nee.

Het is zo’n stemmetje dat in je hoofd zich presenteert als een zeurpiet. Een klein kind dat zijn zin niet krijgt en stampvoetend laat weten dat het boos is, of een bejaarde die somber en verwijtend terugkijkt op het leven en alleen maar de negatieve aspecten belicht. Ik noem het een interne badeend, want het kwaakt en kwaakt, zonder dat het werkelijk iets goeds toevoegt.

Dat stemmetje kan vele vormen aannemen. Van luid en overtuigend negatief (‘Wat ben jij toch een idioot dat je dit probeert!’) tot langzaam, verdrietig en zwaar depressief (‘Je bent altijd al een mislukking geweest’).

Persoonlijk vind ik deze nog het leukst: ‘Ik ben niet goed genoeg’

Want dat is het. Het is bijna grappig als je er van een afstandje naar kunt kijken. Maar dat lukt vaak niet. We zitten er middenin. En we luisteren vaak nog in volle overtuiging naar dat stemmetje. In antwoord daarop geven we – als het meezit – nog wel eens een argument waarom het wel zou kunnen, maar meestal is dat gevecht van korte duur en tevergeefs. Het stemmetje walst als een locomotief over je heen, met als gevolg dat je gaat geloven wat je denkt.

Omgekeerde wereld

Dat is precies wat je niet wilt, althans… tenzij je masochistisch bent of wilt toewerken naar depressie. De totale controle geven aan je mind zonder daarbij te bepalen wat je wilt denken is als opdracht geven aan een schip om te gaan varen zonder te weten waar je naartoe gaat. In plaats van dat jij je laat leiden door wat je gedachten je ingeven, kun je beter ervoor zorgen dat jouw gedachten synchroon lopen met dat wat jij wilt denken. Daarmee hou je de autonomie over jouw mind en bepaal je zelf wat je wilt denken.

Filters

Het is niet raar dat de meerderheid van de bevolking niet een positieve mindset heeft. We worden van alle kanten gebombardeerd met potentieel gevaar. Wanneer de ’s morgens naar ons werk gaan, pikken we op het station nog snel even een krantje mee, wat ons vertelt over de ellende van de wereld. En als we niet met de trein gaan, dan vertelt onze radio in de auto wel, hoe het gesteld is met onze wereld. Let wel: ik vind het wel een kunst om in 2 minuten een plaatje te schetsen van de malaise van de wereld: dood hier, verderf daar, ramp zus en het weer voor vandaag is: nat, koud en somber.

Zelfs in de huizen waar we ons veilig zouden moeten voelen, daar penetreert het negativisme door alsof het een warm steakmes is dat door een pantser van zachte boter heen gaat. Vrijwillig doen we de televisie aan en laten we ons beïnvloeden door wat het nieuws ons vertelt.

Is het je opgevallen dat de meeste nieuwszender zich focussen op dat wat er niet goed gaat in ons land en in de wereld? Enkel het laatste item van het programma is nog enigszins opbeurend. ‘De economische crisis dreigt te zorgen voor duizenden werklozen. Nieuwe ontdekkingen van E.Coli bacterie in voedsel. Busongeluk kost Duitsland 12 levens. Jan Visser heeft een nieuwe caravan.’

Het is waar je op focust: dat trek je aan. En de bron van al die focus – positief of niet – begint in je hoofd, met de gedachten die je zelf creëert en accepteert.

EHBO (Eerste Hulp bij Beperkende Overtuigingen)

Één van de beste manieren om ervoor te zorgen dat je het stuurloze schip weer onder controle krijgt, is door hardop, bewust en op ferme toon aan te geven dat je dit niet wilt. In het Nederlands hebben we daar een word voor, dat overigens mondiaal van toepassing is: STOP!

Dit woord bevat zoveel kracht en energie wanneer het luid en duidelijk uitgesproken wordt, dat het in staat is direct gedachten (en handelingen) te doen stoppen. En met negatieve, niet ondersteunende gedachten en overtuigingen is het een ontzettend goed idee om dat magische woord uit te spreken. STOP!

Een andere – eventueel hierop volgende – tool is om je mind te bedanken voor zijn opmerkingen. Besef dat je mind – en dus zijn opmerkingen, hoe beperkend soms ook – er primair voor gemaakt zijn om jou te beschermen. Alles wat je doet en gedaan hebt in je leven, zeker vanuit je ratio bekeken, heb je gedaan omdat het je veiligheid verzorgde. Je mind is er om je te beschermen tegen gevaren van buitenaf. En die gevaren zijn soms reëel, soms niet.

Nut-shell 

Wanneer je in de rimboe staat en je hoort geritsel vanachter een bosje, dan schreeuwt je mind direct dat je hier aandacht voor moet hebben. Je amygdala, het oergedeelte van je hersenen, biedt dan drie mogelijkheden: vechten, vluchten of verstarren. In geval van een grote wilde tijger of beer is optie twee waarschijnlijk de beste keuze. Maar in geval van een konijntje kun je kiezen voor optie 1. Optie 3 echter komt ook met regelmaat voor (zij het niet altijd in de rimboe): jongeren staan op straat herrie te maken. Oudere man of vrouw maakt daar opmerking over. Jongeren draaien door en slaan man of vrouw in elkaar. Bijstanders blijven verstard staan toekijken.

Ok, een lange uitleg voor een keuze die je kunt maken. Waar het om gaat is, dat je de opties die je mind je bied aanhoort en daarvoor bedankt. Wat je mind zegt is niet per definitie de alwetende waarheid of het verlossende woord waar je aan moet gehoorzamen. Je kunt ook in dialoog gaan met je mind, en als de opmerking van je mind je niet bevalt, dan hoef je daar enkel je mind voor te bedanken. Zie ook ‘Dank Je’ voor meer uitleg.

Oude wortels

Beperkende overtuigingen zijn vaak diepgeworteld. De meesten doen ons herinneren aan opmerkingen van anderen of gebeurtenissen die in ons verleden hebben plaatsgevonden, en die dus nu niet meer actueel zijn. Dat is niet alleen zonde, het is in mijn ogen ook niet slim. Je kunt je tijd beter besteden met gedachten waar je blij van wordt, met opmerkingen waar je kracht uit haalt, en doortrekkend, met mensen die je support kunnen bieden. En om je daarin te ondersteunen wil ik je graag het volgende meedelen:

Binnenkort: een co-productie met schrijfcoach Ron de Joode over beperkende overtuigingen! Een webinar waarin Ron (tevens Master-Practitioner NLP) en ik waardevolle tips geven hoe je jouw belemmerende overtuiging kunt omzetten naar ondersteunende overtuigingen.

Hoewel het voor de meesten gaat om meer dan één beperkende overtuiging, blijf ik erachter staan, dat je er hoe dan ook beter aan kunt beginnen ze aan te pakken. Stapje voor stapje. Ik geniet liever van een cruise met een zonnige bestemming, dan van een roeiboot met één peddel.

Op jouw succes!

Robert