“You never really understand a person until you consider things from his point of view…
Until you climb inside of his skin
and walk around in it.”
Harper Lee
Eén van de fundamentele bouwstenen van een rijk en gelukkig leven is de relaties die je hebt en onderhoudt met anderen. Of het nu gaat om een intieme relatie met je partner of een relatie met een vriendin, je kind, je vader of moeder – wie geen tijd vrijmaakt voor belangrijke mensen, zal nooit werkelijk succesvol zijn.
Ik denk dat ik wel mag zeggen dat we allemaal naar kwalitatieve relaties streven. Het zijn de mensen om je heen die je helpen om te groeien en jezelf te ontwikkelen tot de persoon die je kunt zijn. Eveneens zijn het die mensen die jij iets te bieden hebt; bij voorkeur het beste van jezelf. Tegelijkertijd ligt hierin ook de crux; om jezelf te kunnen ontwikkelen tot een sterker, liefdevoller en beter mens vooral, is het voorkomen van de valkuil van “Gelijk hebben” een must.
Hoe vaak ben ook jij niet in de val gestapt dat je in het begin van je relatie met de ander, bijvoorbeeld je partner, het beste van jezelf liet zien, om vervolgens – een paar maanden later – je ‘andere ik’ te laten zien; het imago van je ideale Ik achter je laten, en je ware gezicht tonen; dat van de duizend verschillende facetten, inclusief de donkere.
En hoewel ook de donkere kant zeker belicht mag worden, weet eenieder, dat daarin blijven hangen je niet verder helpt om de kwaliteit van je relaties te verbeteren. Waar ligt dan de scheidslijn? Speel je voor mooi weer, laat je jezelf altijd zien zoals je bent, ook al kost je dat soms je verstandhouding met de ander?
Het gevaar ligt in de verwachtingen die je stelt, zowel aan jezelf alsook aan de ander. “Hij moet me maar nemen zoals ik ben” is zo’n verwachting, evenals “Je denkt toch zeker niet dat ik altijd een mooi gezicht opzet?”, of “Zij moet luisteren naar wat ik te zeggen heb”.
Verwachtingen creëren boosheid, verdriet en teleurstellingen. En vast blijven houden aan de verwachting, ook al is deze uitgesproken, zorgt voor een vastgeroest, rigide standpunt waarin je ego in het middelpunt staat. De hele wereld draait daar omheen, en wanneer daar verandering in lijkt te komen, bijvoorbeeld, omdat een de ander vraagt om een andere zienswijze, dan schudt dat interne universum op zijn grondvesten.
Besef daarom goed, dat wat de gebeurtenis ook is, iedereen, jijzelf incluis, heeft een goede reden waarom hij of zij doet wat ‘ie doet, ook al is die reden soms niet verbaal voorradig.
Elke misstap die de ander maakte, in ieder geval zoals jij hem ziet vanuit jouw ogen, had een goede reden, voor de ander. Zelfs de grootste misstappen, zoals emotionele onthouding, verslaving, vreemdgaan, of het hebben van een gebrek aan zelfvertrouwen.
Soms is die reden, die drijfveer gefundeerd op veiligheid, andere keren op verbinding, en weer andere keren op significantie. In mijn nieuwe boek leg ik alle redenen waarom we doen wat we doen, naast elkaar; voor nu is het belangrijk om te weten dat voor alles wat we doen, dus ook wat de ander doet, er een goede reden voor te vinden is – ook al lijkt deze soms ver te zoeken.
Wanneer het aankomt op relaties, is het belangrijk om inzicht te verkrijgen in de drijfveer voor een actie of juist het onthouden van een actie, van de ander. Dat inzicht begint met de bereidwilligheid om open te zijn, te luisteren en bovenal nieuwsgierig te zijn naar de ander, zonder steeds klaar te staan met verwijtende oordelen.
Deze nieuwsgierigheid begint met vragen. Aan het begin van alles wat we doen ligt een vraag, zelfs aan het begin van een gebeurtenis wanneer deze ervaren wordt: ‘Wat betekent dit?’, gevolgd door ‘Wat moet ik doen?’
Dit zijn de eerste vragen die je mind vanuit het onderbewuste deel van jou stelt om jou, de belangrijkste persoon op aarde, veilig te stellen en te houden. Maar, ook buiten je onderbewustzijn, in het bewustzijn, dat je hier en nu, ook hier en nu houdt, helpen vragen je om opheldering te krijgen voor wat er zich kan afspelen, in dit geval bij de ander.
We liggen snel klaar met onze interpretaties, terwijl ze zelden kloppen. In plaats van jezelf vast te pinnen op één enkele verklaring over iemands gedrag of beweegreden, is het stellen van de vraag “Wat kan het nog meer betekenen?” bij uitstek geschikt om je understanding en daarmee begrip, of in ieder geval je inzicht in de ander, beter te begrijpen.
Jarenlang was ik ervan overtuigd dat mijn vader er niet voor me kon zijn omdat hij simpelweg niet de capaciteiten ervoor had. Opgegroeid in een interneringskamp in Indonesië, had hij geleerd om zichzelf onzichtbaar te maken, om zo niet in de spotlights van de kampcommandanten te komen, en daarmee zichzelf te vrijwaren van fysieke, mentale en emotionele pijn. Deze overlevingsstrategie, hoe effectief ook in die tijd, werkte allesbehalve effectief in de jaren, waarin hij er voor me moest zijn als vader. Het gevolg was een afwezige man in velerlei opzichten, die ervoor koos om een solistisch en afgezonderd leven te leiden.
Je kunt je misschien voorstellen dat ik zo’n type persoon, zeker in mijn puberteit, niet als vader wilde hebben, kon hebben, en dat ik, gezien door mijn ogen, hem verweet dat hij de vaderrol, die ik van hem verwachtte, schromelijk verwaarloosde. Het resultaat: frictie, pijn en boosheid, discrepantie tussen hem en mij, en vluchtgedrag.
Dit hield jarenlang stand. Totdat ik mijn eigen oordelen en interpretaties voor zijn gedrag in twijfel begon te trekken. Wat als er iets anders is, dat hem zo doet zijn? Kan er nog iets anders zijn? Wat als dit het beste is wat hij te bieden heeft? En dat hij niet weet hoe hij het anders zou kunnen doen?
Ik besefte, met behulp van mijn mentor, dat het de vragen waren die ik mezelf stelde, die voor meer mogelijkheden begonnen te zorgen. Meer mogelijkheden, alsook de eigen verantwoordelijkheid om de situatie, in ieder geval vanuit mijn kant, te veranderen.
De uiteindelijke ultime vraag heb ik mijn vader nooit gesteld, maar heeft er wel toe geleidt dat mijn relatie met hem drastisch veranderde. In de laatste jaren voor zijn overlijden, nu 7 jaar geleden, was mijn band nog nooit zo sterk geweest.
De vraag: Wil je mijn vriend zijn? En mag ik de jouwe zijn? Niet makkelijk voor een kind aan zijn ouder, maar wel een, die belangrijk was.
Door in te zien dat zijn gedrag gebaseerd was en gefundeerd lag in een vaderloos kampverleden, waarin hij geen ruimte had om zich emotioneel te ontwikkelen naar zijn ideale voorbeelden, groeide mijn begrip voor hem. Dit is het beste wat hij te bieden had. Meer zit er niet in nu, dacht ik. Wat heeft het dan voor zin om hem iets te verwijten, en van hem te eisen dat hij meer zou moeten doen en zijn voor mij?
Het was deze lijn van gedachten, vragen en antwoorden die mij uiteindelijk deden veranderen. Ook al was het opgroeien zonder aanwezige vader in mijn leven moeilijk en uitdagend, en heb ik zelf hard moeten werken aan de boosheid en de pijn die ik daarover ervoer, mijn relatie met mijn vader veranderde voorgoed toen ik onze relatie kon zien door zijn ogen, zijn perspectief. En het was dat inzicht dat onze relatie weer naar elkaar deed doen groeien.
Relateren is een werkwoord, zeg ik vaak. En het vergt input van beiden om het optimaal te houden. Soms echter, moet dat werk beginnen bij de enige persoon die je werkelijk kan veranderen – jezelf. Hoe pijnlijk de gevoelens ook zijn, en hoe terecht het soms ook lijkt om de oorzaak van die pijn bij de ander te leggen; vaak is het pad van die pijn het kortst wanneer we zelf eraan beginnen, en niet wachten totdat de ander ons van dat pad haalt.
Waar kun jij verantwoordelijkheid voor nemen vandaag, om een betere understanding te krijgen voor de beweegredenen van de ander? En wat is het wat jij vandaag kunt starten om je relatie met die persoon weer te verbeteren?
Zet jouw gedachten hieronder op het digitale papier, en ik kom er zeker bij je op terug.
Op jouw succes,
Robert
Deel dit bericht door op de Facebook, LinkedIn en WhatsApp knoppen hieronder te klikken, zodat vrienden uit jouw netwerk ook van deze informatie zullen profiteren.
