Zelfcompassie – De Energie Achter Je Acties

Ik zeg vaak “Doe niets wat niet speels is”. Wat ik hiermee bedoel is dat ik het belangrijk vind om keuzes te maken die een bijdrage leveren aan het leven, en niet afbreuk eraan doen, door bijvoorbeeld gevoelens als schuld, angst, verplichting of noodzaak. Wanneer je bewust bent van het doel achter de acties die we nemen, wanneer het enige doel is om het leven voor zowel onszelf alsook voor anderen aangenaam te maken, dan heeft zelfs het harde of enge werk dat we doen een element van speelsheid in zich.

Daarentegen zullen handelingen die gedaan worden uit verplichting of noodzaak, angst, schaamte of schuld het plezier laten verdwijnen, en uiteindelijk uitmonden op weerstand.

Het is daarom goed om taal te gebruiken dat keuze erkent, en niet weigert. Het is daarmee ook een manier om vanuit zelfcompassie naar het leven te kijken en er met plezier aan deel te nemen; door met beide benen op de grond te staan en bewust te zijn wat de verrijkende behoefte is dat achter alles wat we doen, schuilgaat.

Hier is een simpele oefening die je kunt doen om zelfcompassie te vergroten.

Stap 1

Maak een lijst van alle dingen waarvan je vind dat je ze moet doen. Schrijf die dingen op die je tegenstaan, maar die je toch doet, omdat je vindt dat je geen keuze erin hebt. Als je merkt dat je lijst aan de lange kant is, ontdek je hopelijk ook hoe het komt dat je niet zo veel van het leven geniet.

Op mijn lijst stond onder meer “website updaten” op het programma. Elke dag besteedde ik er minstens een uur aan, en soms langer. Ik vond het vreselijk, en toch deed ik het.

Mijn tweede item was het huishouden doen. Bijna dagelijks draai ik een was, stop ik het in de droger, vouw ik de kleren op, doe ik de afwas, en uiteraard moesten de boodschappen ook nog gedaan worden.

Stap 2

Nadat je de dingen die je niet leuk vindt om te doen, hebt opgeschreven, erken duidelijk dat je deze dingen doet omdat je ervoor kiest. Niet omdat je ze moet doen. Voeg daarom de woorden “Ik kies ervoor om” in elk van deze items toe te voegen.

In mijn geval zou dat dan zijn: “Ik kies ervoor om mijn website te updaten” en “Ik kies ervoor om het huishouden te doen”. Ik herinner mijn eigen weerstand aan deze stap, omdat ik niet wilde toegeven dat ik ervoor koos om mijn website te updaten. Ik bleef mezelf voorhouden dat ik hier niet voor koos, ik moet het doen; “ik draai een online business”.

Stap 3

Nadat je de erkenning hebt gegeven dat je ervoor hebt gekozen om een bepaalde activiteit te doen, zoek naar de intentie die achter de keuze ligt door de volgende statement af te maken: “Ik kies ervoor om ….. te doen,” waarbij je invult wat het is dat je vindt dat je moet doen en niet leuk vindt, en volg het op met “omdat ik wil dat …”. In het begin stoeide ik hier behoorlijk mee, omdat ik niet duidelijk wist wat ik wilde bereiken met het updaten van mijn website en het doen van het huishouden.

Ik had een aantal maanden ervoor al vastgesteld dat het huishouden doen niet veel meerwaarde gaf aan mijn leven als het ging om de tijd die het me kostte. Waarom stopte ik er dan alsnog zoveel tijd en energie in om door te blijven gaan?

Uiteindelijk kwam ik tot de conclusie dat ik mijn huis op orde wilde houden omdat ik de waardering kreeg van vrienden en cliënten en de indruk die ik ermee achterliet in de eerste momenten.  Vanaf het moment dat ik me dit realiseerde, stopte ik met de gigantische inspanning aan uren die ik er elke dag in pompte. Ik kan je niet vertellen hoe blij ik me voel met enkel de gedachte van het aantal extra tijd dat ik mezelf hierdoor heb kunnen teruggeven om leukere en betere dingen te doen. Toen ik zag dat imago mijn voornaamste motivatie was, kon ik er direct voor zorgen om op andere manieren gewaardeerd te worden, bijvoorbeeld door de kwaliteit van mijn vakkennis en expertise, te vergroten en  anderen beter  van dienst te zijn. Sterker nog, ik geef liever wat extra geld uit om dit door een professional te laten doen, dan dat ik er zelf met tegenzin aan ga beginnen. Ik help op financieel vlak een ander en wordt er zelf ook nog beter van.

Mijn andere item, het updaten van mijn website, had als achterliggende behoefte om er financieel beter van te worden. Vanaf het moment dat ik deze extrinsieke motivatie te pakken had, kon ik me sneller en beter focussen op het doen van die dingen die voor inkomsten zorgden, dan noodlijdend en gebukt te gaan onder het werk dat ik niet leuk vond. Ik spreek liever voor een groep mensen op straat en neem genoegen met de vrijwillige bijdrage die ze me overhandigen dan dat ik dag in dag uit me over mijn laptop buig om te zorgen dat ik er financieel beter van wordt.

Deze twee inzichten boden me een totaal andere ervaring, en de betekenis van mijn moeten werd vervangen door één van willen of kunnen. Natuurlijk is het belangrijk om jezelf er van tijd tot tijd aan te herinneren waarom je kiest voor de dingen die je doet; wat de achterliggende betekenis is, zodat je weet waarom je doet wat je doet.

Naarmate je deze stappen vaker herhaalt, kun je erachter komen, zoals ik met mijn huishouden, wat de waarden zijn die achter de keuzes liggen die je maakt. Ik ben ervan overtuigd dat zodra we weten wat de behoefte is waaraan voldaan wordt door onze acties, we ze makkelijker kunnen zien als “speels”, zelfs als het om hard werk gaat dat frustreert.

Voor sommige items op je lijst kun je wellicht één van de volgende motivaties achterhalen:

1. Geld
Geld is een enorme extrinsieke beloning in onze maatschappij. Keuzes die gemaakt worden op basis van beloning komen je duur te staan. Ze ontnemen je het plezier en de levensvreugde die voortkomen uit acties die een duidelijke intentie hebben om bij te dragen aan een menselijke behoefte. Geld is in mijn optiek geen behoefte; het is één van de vele strategieën om een behoefte te adresseren.

2. Goedkeuring
Net zoals geld is goedkeuring een vorm van extrinsieke beloning. Onze cultuur heeft ons geleerd dat we hongerig moeten zijn naar beloning; scholen hebben extrinsieke manieren om ons aan het studeren te houden, we groeiden op in een huis waarin goed gedrag beloond werd en waarin we gestraft of veroordeeld werden als we ons anders gedroegen. Als volwassenen houden we ons daarom voor de gek door te geloven dat we dingen moeten doen om beloond te worden. We zijn verslaafd om een glimlach of een schouderklopje te krijgen; om te horen dat we een goede partner of ouder zijn. We doen dingen om te zorgen dat mensen ons leuk vinden en we vermijden dingen die ertoe kunnen leiden dat ze ons veroordelen of straffen. Het is tragisch om te zien dat we liefde moeten kopen en moeten aannemen dat we dingen voor anderen moeten doen om aardig gevonden te worden.

Wanneer je dingen doet die de kwaliteit van het leven versterken, dan heeft dat vaak tot gevolg dat anderen ons juist meer waarderen. Hun waardering is een feedback dat bevestigt dat onze inspanningen het bedoelde effect hadden. De erkenning waar we voor gekozen hebben om het leven te dienen, en het met succes gedaan hebben, geeft het plezier om trots te zijn op jezelf, op een manier dat goedkeuring van anderen nooit kan bieden.

3. Straf Voorkomen
Sommigen van ons betalen inkomstenbelasting om straf te voorkomen. Dientengevolge behandelen we dit jaarlijks ritueel met een gevoel van tegenzin. Ik weet dat mijn grootouders na de oorlog juist supporting waren om de overheid te ondersteunen met de wederopbouw van het land en daardoor in staat was haar burgers te beschermen op een manier waarop dat voorheen niet mogelijk was. Stel je daarnaast ook voor hoe belastinggeld voor de nodige steun kan bieden aan mensen die op of onder de armoedegrens leven; het gevoel om een wezenlijk verschil te maken voor een ander is daarmee onlosmakend verbonden.

4. Schaamte Voorkomen
Je weet dat we allemaal dingen doen om schaamte te voorkomen. Er zijn wellicht bepaalde taken die we doen om schaamte te voorkomen. We weten dat wanneer we het niet doen, we uiteindelijk onszelf laten lijden, en onze eigen stem horen die zegt dat er iets goed mis met ons is. Als je voornaamste reden is om iets te doen om schaamte te voorkomen, dan eindigt dat over het algemeen in enorme weerstand.

5. Schuld Vermijden
Op andere momenten doen we dingen om te voorkomen dat we er ons schuldig over voelen of bang zijn dat we ons schuldig voelen over het niet vervullen van verwachtingen van anderen. Er is een wereld van verschil in dingen voor anderen doen om schuldgevoelens te vermijden en dingen doen uit ons eigen bewustzijn om bij te dragen aan het geluk van anderen. Het ene is gevuld met misère, terwijl het andere een wereld van plezier biedt.

6. Plichtsgevoel
Woorden als “moeten”, “zouden moeten” “niet kunnen” enzovoorts zijn gedragingen die voortkomen uit gevoelens van schuld, verplichting of noodzaak, en bieden geen keuzevrijheid. Dit zie ik als één van de meest gevaarlijke sociale manieren van interactie en handelen – wanneer we afgesloten zijn van onze eigen behoeften.

Wanneer we een taal spreken dat keuze verbiedt, dan verruilen we de vreugde van het leven voor een robotachtige mentaliteit dat ons afsluit van wie we werkelijk zijn in onze kern.

Als je deze lijst maakt zoals ik heb voorgesteld en helder krijgt waarom je deze dingen doet; bijvoorbeeld omdat je iets wilt, en dat het duidelijk is waarom je het doet, kun je ervoor kiezen om op te houden met bepaalde dingen te doen. Hoe radicaal het ook kan klinken – ik geloof dat het mogelijk is om enkel te handelen uit speelsheid, zolang we van moment tot moment kunnen leven en de speelsheid van het verrijken van het leven kunnen dienen; enkel gedreven door de verrijking.

Vanuit dat oogpunt leven we met zelfcompassie en is het leven speels.

Hier is mijn vraag voor jou vandaag: hoe zorg jij voor zelfcompassie in je communicatie en je handelen?

Ik ben benieuwd naar je antwoord. Laat daarom hieronder jouw reactie achter en ik kom er zeker bij je op terug.

Op jouw succes,

Robert

Als je dit artikel over zelfcompassie waardevol vond, deel het dan met je vrienden en contacten uit je netwerk en kennissenkring door op onderstaande Social Mediaknoppen te klikken.