Wat Praat Je Jezelf Aan?

"Het zit tussen je oren” is een opmerking die we vaak genoeg gehoord hebben, wanneer we ons verhaal doen bij een ander, in de hoop een klankboord te vinden. Helaas vinden we niet altijd het luisterende oor waar we op hopen, maar krijgen we vaak een reflectie te zien van een spiegel die er niet om liegt; elk metaforisch rimpeltje, grijze haartje en pigmentvlekje wordt kraakhelder uitgelicht. De vraag is: wat doe je ermee? Natuurlijk, het is soms heerlijk om op zoek te zijn naar empathie en iemand die je bevestigt hoe rot de situatie is, hoe vervelend de ander is geweest, of hoe je inderdaad niets kon doen aan de situatie zoals deze nu is. Maar wees eens eerlijk: lost het werkelijk iets voor je op? Je zou kunnen zeggen dat je jezelf in een andere gemoedstoestand praat; dat het allemaal wel goed komt, dat het niet aan jou ligt, maar aan de ander (het ligt in onze mentale natuur, om de schuld vaak bij de ander neer te leggen en zelf in de slachtofferrol plaats te nemen), en nog vele andere redenen die eigenlijk de excuses zijn om niet in actie te hoeven komen voor de ontwikkelpunten die aan onze zijde liggen. Ik weet het: het klinkt niet erg aardig wat ik zeg, en je zult ongetwijfeld een reden hebben gevonden waarbij je kunt beargumenteren waarom ik fout zit. Maar de vraag is: wil je gelijk hebben of gelukkig zijn? We praten onszelf van alles aan, dus waarom niet geluk? Als je dan toch hallucineert, doe het dan de goede kant op. In plaats van jezelf in de neutrale zone te zetten bij een gebeurtenis (een relatiebreuk bijvoorbeeld), of zelfs in de slachtofferrol te stappen (“Het is de economische crisis!”), durf eens een kijkje te nemen in de spiegel van je eigen contributies en verantwoordelijkheden. Je hoeft het niet erger te maken dan het is, dat zeker niet. Maar je hoeft het ook niet te verbloemen of zachter uit te laten komen, dan het is. Op lange termijn zorgt dit enkel alleen voor een hardere confrontatie met de realiteit. Zelfpraat is een bezigheidstherapie. Hoe gek het er ook van een afstandje uit ziet (iemand die hardop tegen zichzelf praat krijgt meestal vrij snel een bezoekje van de GGD of een psychiater), zelfpraat kan een ontzettend grote invloed hebben op onze gemoedstoestand, ons humeur, onze relaties met anderen, onze zienswijzen, de kijk op de wereld, en bovenal de kijk op onszelf. Bedenk dus goed wat je zegt, zeker wanneer je het tegen jezelf hebt. Durf jezelf kritisch onder ogen te zien. Ongeacht de uitdagende situatie, wees lief voor je zelf en doe daarom juist een reality-check. Dat bespaart je op lange termijn zeker meer pijn, boosheid en ergernis. En wanneer het nodig is, motiveer jezelf dan, door te fantaseren hoe goed het kan zijn. Ironisch genoeg verbloemen of verfraaien we gemakkelijk het verleden. We vergeten sneller de negatieve punten als we de positieve willen herinneren (of vice versa bij negatieve focus), en we richten vaak onze toekomstideeën op dezelfde manier in. Frappant is dat, wanneer we ons richten op een negatieve herinnering, de focus op de toekomst doorgaans positiever oogt (of in ieder geval minder negatief), dan wanneer een herinnering erg positief en sterk uit de doeken komt; in dat geval is de toekomst lastiger te evenaren dan het verleden. Het mooiste van dit alles: het is allemaal fictief: het is maar waar je op focust. Alles klopt wat je zegt, en niets klopt wat je zegt. Gebruik daarom zelfpraat in de meest ondersteunende manier mogelijk. Motiveer jezelf wanneer je dat nodig hebt, doe een reality-check en breng jezelf terug naar het hier en nu, in lastige situaties. Het zit inderdaad allemaal tussen je oren. En je mag zelf bepalen wat er precies tussen je oren zit, en in hoeverre het je mag ondersteunen op zowel korte, als langere termijn. Bedenk ook dat jij de baas bent over jouw gedachten, en niet andersom. Wat je denkt is aan jou. Wat je voelt, hoe gek dat wellicht ook mag klinken, is een gevolg van een gedachte, en dus bepaal je ook zelf wat je wilt voelen. Blijf streven naar verbetering, voortgang en verwacht van jezelf ook, dat je deze vooruitgang in beweging houdt. Op jouw succes, Robert