Vriendschap

Vriendschap is net als zakendoen: het moet een win-win situatie zijn.

Naar aanleiding van een telefoongesprek met mijn moeder besefte ik deze gedachte. Ze vertelde me over een telefoongesprek met iemand wiens mind geprogrammeerd staat op het negatieve. Ongeacht wat ze zei, de situatie was en zou altijd zijn zoals hij op dat moment was: niets aan te doen en hopeloos.

Het maakt niet uit hoe goed je coachingstechnieken zijn, op het moment dat de ander niet wil horen dat ze zelf in staat zijn om een situatie te veranderen (laat staan dat ze zelf ook de verantwoordelijkheid dragen voor hun leven), dan betekent dat hij zich er voor zal afsluiten en zijn voeten in het zand zet. En dan is het net alsof je aan een dood paard staat te trekken. Verandering van jouw wereld begint bij jezelf, en allereerst bij de bereidheid te vinden om te veranderen. En een vriend kan daarbij helpen, als je dat toelaat.

Een eventueel alternatief (als vriend dan) is provoceren, maar dan wel vanuit de vriendschap die je met die persoon hebt. Hoewel je misschien een energy-drain voelt, ooit heb je de beslissing genomen om de vriendschap aan te gaan. Provocatie bij vrienden werkt alleen als je het doet op een liefdevolle manier en wanneer je weet wat je doet. Je doel? Wel, laat ik het zo zeggen: als ik provoceer, dan is mijn intentie om met mijn gedrag de ander bewust te maken van zijn gedrag. Juist door te kiezen voor een opmerking of actie die in overdreven zin meegaat op de uitspraak van de ander, geeft het soms de aanleiding voor de ander om het eigen gedrag onder de loep te nemen: “kan ik inderdaad niet afvallen? Moest ik echt stoppen met proberen? – Nee natuurlijk niet! Ik kan dit!” En voilà, jouw gedrag heeft de ander geholpen de kracht bij zichzelf te vinden om de situatie waarin hij zit te eranderen.

Hoewel een kortstondige investering natuurlijk geen enkel probleem moet zijn (immers, jijzelf  ebt ook wel eens zo’n moment waarop je de behoefte voelt om wat van de ander te mogen ontvangen), kan het lange-termijngevoel je soms het idee geven dat je op zoek bent naar het einde van de spreekwoordelijke bodemloze put. Wanneer een vriendschap niet meer datgene biedt wat je erin zoekt of wanneer het geen win-win situatie meer is, kun je natuurlijk ervoor kiezen de vriendschap opzeggen. Maar daarbij moet ik wel zeggen, dat is geen makkelijke beslissing.

Er zijn een aantal manieren waarop een vriendschap kan verlopen:

Ze blijven. De meeste vriendschappen gaan lange tijd mee. Zelfs zo lang dat ze teruggaan naar een schooltijd of een kindertijd. Dit zijn de vriendschappen die je als kind hebt opgedaan en in veel gevallen, hoe lang je elkaar ook niet gezien hebt, zijn dit vriendschappen die een grote impact hebben gehad en hebben op je leven. Dit soort vriendschappen krijgen over de jaren steeds meer diepgang. Je leert meer over de ander en dat op zijn beurt biedt weer de mogelijkheid tot het ontdekken van nieuwe delen van de ander (en jezelf).

Ze verwateren. Vrienden met wie je een goed contact had in een bepaalde periode van je leven en waar jij, de ander, of jullie beiden veel steun of kracht hebben kunnen halen. Die periode was de basis voor jullie vriendschap – meestal is dit een gedeelde ervaring. Denk bijvoorbeeld aan een ziekenhuisopname, een cusus/training of een schooltijd. Wanneer die specifieke periode ten einde loopt, dan kan een ontstane vriendschap na verloop van tijd verwateren doordat de dagelijkse bezigheden de overhand krijgen en het raakvlak van de vriendschap eerder een herinnering is dan een actuele gebeurtenis in beider leven. Wel kan een verwaterde vriendschap relatief gemakkelijk opgepakt worden wanneer daar behoefte aan is.

Ze worden verbroken. Soms merk je dat een vriendschap niet meer stand houdt. De paden waarop jullie lopen zijn gevorkt en krijgen een steeds grotere afstand van elkaar. Zienswijzen, meningen, opvattingen zijn allemaal voorkomende oorzaken waarom iemand besluit een vriendschap op te zeggen. Duidelijk is, dat de win-win er niet meer in zit en de situatie ogenschijnlijk niet meer te verbeteren valt. De beste keuze is om de vriendschap te beëindigen.

Een vriendschap is als een wet der natuur: ofwel het groeit, ofwel het sterft af.

Hoe een vriendschap ook loopt, elke keuze die je maakt is de beste keus die je nemen kunt, juist op dat moment. Een betere keus voorzag je niet en slechtere keuzes zijn simpelweg geen optie.

Bedenk dat elke vriendschap, kort of lang, een meerwaarde biedt en dus een aanvulling is op je leven. Een vriendschap, net als een relatie, stelt je namelijk in staat om als persoon te groeien, bijvoorbeeld door je een spiegel voor te houden. De blinde vlekken van jezelf worden makkelijker door een ander opgemerkt en de input van de ander kan ook zeker als een verrijking zijn voor gedachtes, opvattingen of ideeën. Dat betekent overigens niet dat je continu maar ‘ja’ en ‘amen’ hoeft te zeggen op dat wat de ander zegt. Juist het delen van verschillende visies biedt een werkelijke diepgang. Nieuwe input, wedervragen en compassie vormen de guidelines van een vriendschap. Kortom: je kunt altijd iets waardevols halen uit een vriendschap, ook al is de gedeelde ervaring op zich niet een prettige.

Wij mensen zijn sociale wezens. Ook ik, die het in de regel prettig vind om de hele dag met mezelf te zijn, voel de behoefte om in contact te bljven staan met fijne mensen om me heen. Mensen die me aanvullen, mensen met wie ik een synergie op kan bouwen, en mensen bij wie ik volledig mezelf kan zijn (in oprimisme en pessimisme). Mensen die diepgang durven op te zoeken, die een schouder bieden or er om één vragen wanneer dat nodig is. Zulke mensen noem ik vrienden, en daar ben ik dankbaar voor.

Wat kun je een vriend bieden? En wat zoek je zelf in een vriendschap? Wanneer je het beste van jezelf geeft, ontvang je ook het beste terug.

Op onze vriendschappen.

Robert