We kennen het allemaal. Procrastinatie, of makkelijker gezegd, uitstelgedrag. Sommigen van ons zijn er zo goed in geworden dat het ons gaat dwarszitten in onze dagelijkse bezigheden, terwijl anderen er nauwelijks last van schijnen te hebben. Maar waarom stellen we uit? Wat is het nut ervan? En hoe zorg je ervoor dat je van je extreme uitstelgedrag afkomt?
Laat ik allereerst bekennen dat ook ik uitstelgedrag nog in mijn systeem heb zitten, zij het vele alen minder dan in mijn jongere jaren. Zaken waarvan ik weet dat ze gedaan moeten worden schuif ik soms naar voren. En hoewel ik er behoorlijk wat inspanning instop om dit tot een minimum te beperken, soms lijkt het alsof het procrastiatiemonster me in zijn greep heeft.
Daarentegen moet ik ook bekennen dat ten tijde van het in de greep zijn van dit monster ik me er meestal weinig van aantrek dat dit gebeurt.
Waarom, vraag je?
Omdat ik me er bewust van ben dat ik iets aan het uitstellen ben, ik mezelf er op attent maak dat ik dit doe, en daarmee mezelf in staat stel te kiezen al dan niet door te gaan met dat wat ik aan het doen was (en dus het andere uitstellen) of datgene wat gedaan moet worden aan te pakken.
En daarmee heb je de kern van de zaak te pakken – kiezen of je al dan niet doorgaat met dat wat je aan het doen was of een actieve stap voorwaarts te nemen en daarmee dichter bij je doel komen.
Misschien komen we wel nooit tot het punt waarop we het verlangen om te procrastineren volledig verwijderen, we hebben altijd de keus om corrigerende maatregelen te nemen om weer ‘on track’ te komen.
Ik zal je een voorbeeld geven:
Tijdens het lezen (en terugschrijven) van een e-mailbericht kwam de gedachte in me op over procrastinatie. Op dat moment had ik de keus om één van twee dingen te doen: doorgaan met de email of een artikel schrijven over procrastinatie. Ik koos ervoor om de email te laten liggen, te meer omdat er geen druk achter zat om deze te lezen en te replyen. Door die keuze gaf ik gehoor aan iets wat op dat moment voor mij belangrijker werd dan andere zaken. En hoewel ik nooit had gedacht dat ik iets zinnigs zou kunnen schrijven over uitstelgedrag, werd het al naar gelang het schrijven steeds makkelijker om dit artikel tot een succesvol eind te brengen.
En daarmee versla je het procrastinatiemonster in zijn essentie: door die taak aan te pakken die je anders liever links laat liggen. Naarmate je er langer mee bezig bent en je er meer in verdiept, zul je merken dat de weerstand ertegen afneemt en je misschien zelfs wel meer enthousiasme erin ervaart.
Of het nu eerder opstaan is, aan een opdracht beginnen, sporten of een businessproject starten, actie is het sleutelwoord om je uitstelgedrag de baas te zijn. Kleine stapjes die leiden tot grote resultaten., waaronder het aanpakken van je uitstelgedrag.
“Maar zo simpel is het niet” zul je misschien zeggen. Want hoe zit dat met mensen die juist het beste presteren op het laatste moment? Die procrastinatie nodig lijken te hebben om op de toppen van hun kunnen te presteren. Goede vraag.
Ik was zelf ook zo’n iemand die het liefst alles uitstelde tot het allerlaatste moment. Ik presteerde het best onder (tijds)druk, want dan wist ik dat ik maar één kans had om te slagen en dus gaf ik alles wat ik had.
Maar er zit ook een keerzijde aan. Want hoewel presteren onder druk misschien een goede oplossing lijkt, ik heb gemerkt dat het me ontzettend veel energie kost, met name omdat de weerstand zo ontzettend groot is. Ik stel uit tot het laatste moment om vervolgens vanuit stilstand naar een hoogtepunt te excelleren – alsof ik een dragrace auto ben die op ethanol rijdt!
En zo behandelde ik mezelf dan ook. Ik pompte me vol met koffie, cola, red bull en andere stimuli om mijn lichaam en geest te laten pieken op het moment dat ik het van ze verlangde. Volgooien en vervolgens zo hard gaan als menselijk mogelijk is. Maar dat werkt maar voor één of twee keer.
Je lichaam is niet gebouwd om continu te pieken, en zeker niet met al die chemische troep in je lijf. Je loopt dus de kans dat al deze hulpmiddeltjes op den duur niet meer werken – omdat je eraan gewend raakt en de hoeveelheid niet meer toereikend is – en je er zelfs averechtse effecten van ondervindt: chronische vermoeidheid als gevolg van roofbouw op jezelf om maar één van de vele gevolgen te noemen.
Dit probleem is goed op te lossen, en daarmee breng ik ons weer terug naar het begin van dit verhaal: wees je ervan bewust dat je iets uitstelt en maak de keuze om het op te pakken of te laten liggen. Laat je het liggen, laat het dan ook even in je mind liggen en straf jezelf niet met nodeloze gedachtes die de druk binnen jezelf doen opvoeren. Kies je ervoor om het aan te pakken, zij het met tegenzin, besef dan dat je geen beter moment had kunnen kiezen om het aan te pakken, en neem kleine stapjes om datgene wat gedaan moet worden voor elkaar te krijgen.
Roofbouw op jezelf plegen is nooit goed. Jezelf onder druk zetten kan best voor een keer, maar je ziet een topsporter ook niet elk uur van elke dag zijn volledige kunnen geven. Als het puntje bij paaltje komt dan zou hij niets meer waard zijn.
Procrastinatie hangt samen met timemanagement. Want een goede tijdsindeling kan ervoor zorgen dat je sommige taken niet hoeft uit te stellen tot het laatstem oment. En om je een handje te helpen zal ik je in mijn volgende blog een simpele maar effectieve timemanagement tool geven.
De essentie van procrastinatie ligt in de gewoontes van onze handelingen. Door jarenlange oefening zit het er zo ingebakken dat het lijkt alsof je er nooit meer van af komt. Maar bedenk dat er ooit een tijd was waarop je niet dat uitstelgedrag had. Je pakte dingen aan, omdat je ze op dat moment wilde doen. Procrastinatie is in mijn optiek daarom meer iets van volwassenen, misschien wel omdat we meer input krijgen dan dat we aankunnen en daardoor noodgedwongen keuzes moeten maken. Maar door stapsgewijs je procrastinatie aan te pakken (door kleine stapjes te nemen in je school- of businessproject, in het regelmatig sporten of in wat dan ook) herstructureer je jouw mentale weg naar succes. En dat is toch precies wat je wilt, of niet?
Let’s go!
Op ons succes.
Robert
Hi Willem,
Ik ben blij dat je door het lezen van dit artikel weer een lichtpuntje ziet. Onthoud ook dat je gedachten niet altijd de werkelijke waarheid verkondigen, maar dat ze vaak eerder een signaal afgeven vanuit een beschermende rol die je mind heeft.
Weet dat je altijd met je vragen hier terecht kunt.
Robert
Zit vast met me gedachten en krijg niets meer gedaan,na lezen van dit stuk hier boven zie ik een licht puntje.
[…] ‘Niet-Nu’ers’ Procrastinatie is één van de hoofdredenen waarom dromen en doelen niet verwezenlijkt worden. Uitstelgedrag is […]
Kijk, dat is de eerste keer dat ik hier iets zinnigs én nuttigs over lees. Dank! Ik ga die deadline van vrijdag deze keer eens echt anders aanpakken.
En dan wil ik meteen van de gelegenheid gebruik maken om je nog iets voor te leggen. Hoe maak je ‘goed’ ruzie? Ik heb met mijn geliefde al langer een sluimerend probleem, waar ik hem ook meerdere keren rustig, open en eerlijk van op de hoogte heb gebracht. Maar misschien niet duidelijk genoeg, want helaas merk ik geen verbetering, en mijn geduld raakt op. Sterker nog: vanochtend vroeg gebeurde er -ogenschijnlijk- iets kleins waardoor ik in woede ontstak, wat niets voor mij is.
Het voorval was voor mij een bewijs voor het onderliggende probleem, maar mijn reactie overtrokken. Ik kon het niet goed uitleggen aan hem, en voelde dat ik zowel gelijk had als fout zat. Gevolg: schuldgevoel, en verwarring bij mij. Zo gaan bijna al onze ruzies. Hoe doorbreek ik zo’n patroon? En is woede altijd fout?
Enfin, een heel verhaal. Zonder je als een korrelatiemedewerker te zien: ik ben benieuwd naar je visie en hoop dat je er je licht over kunt laten schijnen.:)
groetjes!