Neem De Verantwoordelijkheid Voor Je Gevoelens

  Ken je het rijmpje “Sticks and stones may break my bones, but words can never hurt me.”? Dit kinderrijmpje hoorde ik al op jonge leeftijd, en zelfs toen al was ik me ervan bewust hoe ik kon reageren op mensen en gebeurtenissen; dat woorden en zelfs gebeurtenissen me alleen pijn konden doen wanneer ik zelf bepaalde hoe ik ze opvatte. Waarschijnlijk hebben we die wijsheid verloren toen we in contact kwamen met mensen die schuld gebruiken om ons te manipuleren. Mensen die ons probeerden te overtuigen dat ons gedrag kon zorgen voor hun pijn. Zodoende namen wij de verantwoordelijkheid op ons voor hun gevoelens.

Verantwoordelijkheid: Respons-ability

Als je kijkt naar het woord verantwoordelijkheid in het Engels, dan betekent responsability niets meer dan the ability to respond’ of ‘response able’. Je kunt daarom enkel verantwoordelijk zijn voor die dingen die onder jouw controle vallen. Je kan geen controle uitoefenen op hoe anderen op jouw gedrag reageren, en daarom ben je ook niet verantwoordelijk voor hun interpretaties of hun gevoelens die volgen op hun interpretaties. Je bent wel verantwoordelijk voor je eigen gedrag en voor je intenties. Op dezelfde manier zijn andere mensen verantwoordelijk voor hun intenties in relatie tot jou. Ze zijn verantwoordelijk voor wat zij doen en zeggen. En jij bent verantwoordelijk voor hoe jij dit tot je neemt. En hoe je dit tot je neemt hangt af van hoe je je voelt. Daarom zijn jouw gevoelens het resultaat van wat je verkiest om te doen; je bent dus verantwoordelijk voor jouw gevoelens. Wanneer je effectief wilt communiceren, dan volg je je gevoelens op met “omdat ik”. Kijk even naar het volgende voorbeeld:

• “Ik voel me verdrietig, omdat ik…”
• “Ik voel me blij, omdat ik…”
• “Ik voel me nerveus, omdat ik…”

Waar we vaak de mist in gaan, is wanneer we de verantwoordelijkheid bij de ander leggen. Voorbeelden hiervan zijn:

• “Jij maakt me boos, omdat jij…”
• Jij maakt me verdrietig, omdat jij…”
• Jij maakt me blij, omdat jij…”

Hou het daarom bij jezelf. Jij bent verantwoordelijk voor jouw gevoelens, en zeg daarom “Ik voel me…, omdat ik…”. De duizenden liedjes die in het teken van de liefde en het liefdesverdriet geschreven zijn klinken weliswaar erg mooi, maar inhoudelijk klopt er helaas nies van. Het is goed om je hiervan bewust te zijn in het kader van je ontwikkeling. Welke gevoelens je ook hebt, het is altijd het resultaat van hoe je de woorden of gebeurtenissen tot je neemt. En daarom is het goed om je bewust te zijn van wat er in je hoofd omgaat en zorgt voor de gevoelens die je ervaart. Helaas zijn we bijna allemaal geconditioneerd om op een manier te denken dat wat er in je hoofd omgaat niet dat is wat er in jou of in anderen leeft; wat er dikwijls in je hoofd zit zijn de moralistische oordelen die er door de jaren heen ingestampt zijn. Deze geconditioneerde veroordelingen zorgen voor gevoelens van boosheid, schuld, depressie en schaamte. Wanneer je dus je oordeel naar buiten toe richt, en denkt dat wat anderen doen slecht, stom, ongepast of kwetsend is, dan is de kans groot dat je je boos voelt. Tegelijkertijd is het goed om je bewust te zijn dat het niet is wat zij deden dat je boos maakte, maar de manier waarop je het aannam of interpreteerde. Als je je depressief, schuldig, beschaamd of boos voelt, dan is het niet omdat andere mensen je zo doen voelen; het is hoe je jezelf interpreteert dat ervoor zorgt dat je deze gevoelens voelt. Daarom is het belangrijk dat je je hiervan bewust bent: het is hoe je denkt dat ervoor zorgt hoe je je voelt. Wanneer je met anderen praat, dan wil je niet vanuit de gedachten praten die je over hen hebt; je wilt communiceren vanuit je eigen gevoelens en behoeftes. Je kunt daarom de gevoelens als boosheid, depressie, schuld of schaamte gebruiken om jezelf bewust te maken dat je niet in verbinding staat met wat het is dat je wilt, je behoeftes, maar dat je juist in je hoofd zit te analyseren op een veroordelende manier. Het is daarom goed om die oordelen te identificeren die ervoor zorgen dat je deze gevoelens van boosheid, schaamte, en schuld ervaart. Wees je er ook van bewust dat achter deze oordelen altijd je behoeftes ten grondslag liggen. De kern in je communicatie naar jezelf en anderen is altijd een behoefte waarvan je wilt dat hij vervuld wordt. Helaas is bijna niemand erin getraind om direct tot de kern te komen; we zijn daarentegen wel erg goed getraind om direct naar het hoofd te gaan en mensen, dingen en gebeurtenissen te evalueren, analyseren en te categoriseren. Gelukkig kun je ook teruggaan naar de kern en de behoefte achter het oordeel zien.  

Ontwikkel een Rijke Woordenschat Aan Behoeftes en Deel Je Gevoelens Met Anderen

Moralistische oordelen en, interpretaties, diagnoses en kritiek jegens anderen zijn dus allemaal uitingen van de behoeftes die we zelf vervuld willen hebben, zij het in een ietwat vreemde manier. Als iemand zegt “Je begrijpt me ook nooit!”, dan vertellen ze je dat hun behoefte voor begrip niet vervuld is. Als je partner zegt “Je hebt de hele week tot laat gewerkt; je houdt meer van je werk dan van mij”, dan zegt ze dat haar behoefte voor intimiteit niet vervuld is.

Kritiek of Geen Kritiek?

Wanneer je je behoeftes op een indirecte manier uitspreekt door middel van evaluaties, interpretaties en beeldspraak, dan is de kans groot dat anderen eerder kritiek horen dan jouw behoefte. En wanneer mensen ook maar iets horen dat op kritiek lijkt, dan neigen ze naar zelfverdediging of tegenaanval. Al hun energie gaat erin zitten. Als je juist op een empathische compassievolle reactie van anderen hoopt, vermijd dan interpretaties en diagnoses over anderen. Hoe directer je je gevoelens kunt connecten met je behoeftes, hoe makkelijker en natuurlijker het voor anderen is om vanuit compassie op je behoeftes te reageren. Maar nogmaals, er zijn maar weinig mensen die zo opgevoed of getraind zijn; we zijn er juist goed in geworden om te zien wat er slecht, mis of fout is aan anderen en hun gedrag wanneer onze behoeftes niet bevredigd zijn. Als je bijvoorbeeld wilt dat je kind zijn jas aan de kapstok hangt, maar het niet doen, dan zijn we geneigd om te zeggen dat ze lui zijn, omdat ze het op de bank laten slingeren. Wanneer je zoiets tegen je kind zegt, zorgt dat er niet voor dat hij met plezier alsnog de taak zal doen; integendeel. Wanneer je je collega’s labelt als ‘onverantwoordelijk’ omdat ze hun taken niet op de manier uitvoeren zoals je dat zou willen, dan wordt het er niet aangenamer op om hem zover te krijgen dat ze het gaan doen, althans niet met authentieke bereidwilligheid of plezier – eerder vanuit schuld of schaamte. Behoeftes zijn bijna altijd een betere en nauwkeuriger expressie van wat er in je leeft, in tegenstelling tot de oordelen, diagnoses of interpretaties die we over anderen heen gieten. Gelukkig is het niet moeilijk om een behoefte te vinden in de uitingen van anderen. Er zijn er immers niet zo veel. Wanneer je in staat bent om jouw eigen behoefte en die van de ander boven tafel te krijgen, is het vervullen ervan, of in ieder geval het vinden van bereidheid om gezamenlijk tot een win-win oplossing te komen een stuk groter. Hier is mijn vraag voor jou vandaag: In welke geconditioneerde ‘valkuil’ ben jij recentelijk nog gestapt ten aanzien van het projecteren, interpreteren of oordelen van het gedrag of de woorden van een ander – en, hoe zou je dit nu doen, met de kennis van dit artikel? Ik ben benieuwd naar je reactie. Laat daarom hieronder een comment achter, en ik kom er zeker bij je op terug. Op jouw succes, Robert   Als je dit artikel over gevoelens en behoeftes waardevol vond, deel het dan met je vrienden, collega’s en andere mensen uit je netwerk door op de Facebook, Twitter en Pinterestknoppen hieronder te klikken, zodat zij ook van deze informatie kunnen profiteren.