Joyce

Zeventien jaar had ik haar niet gezien. Misschien wel langer dan dat. De laatste herinnering die ik aan haar heb is dat ik als klein mannetje haar en mijn vader op de Champs-Elysées omhels en een drankje met haar drink. Mijn tante. Ze is inmiddels een oude vrouw van 81 en ze woont al 60 jaar in Parijs. Van haar leer ik één van de meest waardevolle dingen in het leven. We vertrekken 31 december 2010 vanuit Haarlem, op weg naar Parijs. Bo en ik, we willen graag het nieuwe jaar onder de Eiffel toren inluiden. Een nieuw decennium. Nieuwe kansen, nieuwe mogelijkheden, nieuwe grensverleggende uitdagingen, nieuwe ervaringen. En het lukt ook om het nieuwe jaar onder de Eiffel toren te beginnen; een unieke en geweldige ervaring die ik d rest van mijn leven bij me zal dragen en koester als fantastische herinnering. Maar ook de dag erna is er eentje voor in de boeken. Na een ontspannen nacht en een relaxte ochtend besluiten we halverwege de middag mijn tante te bellen. Ik weet dat ze hier in de buurt woont, en te meer omdat ik haar al zo lang niet gezien heb (en ze ook al op leeftijd is), lijkt het me een goed idee om haar op te zoeken. Wanneer ik haar opbel krijg ik een ongelooflijk enthousiaste vrouw aan de lijn die totaal niet klinkt alsof ze haar laatste dagen aan het slijten is (toch een beetje mijn beeld bij oude mensen, sorry). Wanneer ik zeg dat ik in de stad ben en graag bij haar langs wil komen, stemt ze volmondig in en een uur later zijn we onderweg. Het is wel even zoeken en de TomTom heeft wat kuren vandaag, waardoor we onverhoopt in de verkeerde straat terechtkomen, die overigens honderd procent gelijkend is aan de straat waar we daadwerkelijk moeten zijn. Ik had van mijn tante meegekregen dat als we er waren we moesten bellen, zodat ze het hek open kon doen. En laat nou in deze verkeerde straat op exact hetzelfde huisnummer een hek staan! Wanneer ik haar opbel, zegt ze dat ze het hek open doet, en ja hoor! Het hek gaat open. Als onwetende lammetjes naar een abattoir rijden we de ondergrondse parkeergarage in en raken hopeloos verdwaald nadat we de auto hebben weggezet. Via een vreemd achterdeurtje komen we in het bovengrondse pand uit, waar mannen bezig zijn geplastificeerde stoelen uit de krappe lift (waar wij in staan) te halen. Één van hen vraagt wat we hier doen, en ik antwoord dat we hier zijn voor mijn tante. ‘Wat is haar naam dan?’ – ‘Joyce’ antwoord ik. ‘Ken ik niet’, krijg ik als antwoord en ik besluit mijn tante te bellen. ‘Tante we hebben de auto in de parkeergarage gezet, maar kunnen de juiste bel niet vinden van uw appartement.’ In een korte uitleg krijg ik te horen dat zij helemaal geen ondergrondse parkeergarage heeft en dat wij hoogstwaarschijnlijk verkeerd zijn. Als ik uitleg waar we zitten, zegt ze dat we een straat te vroeg zijn en dat we de volgende straat moeten hebben. Omdat we niet zelf het hek open kunnen maken vragen we één van de heren of hij ons kan helpen. ‘Ja, je komt er alleen in en uit met een beeper. Dit is een politiedepot. Erg gevaarlijk voor jullie!’ Bo en ik kijken elkaar aan terwijl we met de man meelopen en stiekem moeten we beiden lachen… Vijf minuten later staan we voor de juiste deur en mijn tante staat buiten bijna te springen van plezier. ‘Wat ben jij groot geworden!!’ is het eerste wat ze tegen me roept als ik de auto uitstap, gevolgd door een dikke knuffel en een zoen. Ik introduceer Bo aan mijn tante en vice versa en met z’n drietjes lopen we het pand binnen. De begane grond heeft een ontzettend penetrante lucht, waarvan ik zeker misselijk zou worden als ik er te lang zou blijven. Achter een deur hoor ik een paar honden hard blaffen. We worden de eikenhouten trap opgeleid, waarvan de leuningen bekleed zijn met plastic beschermfolie dat ook gebruikt wordt bij verhuizingen om beschadigingen te voorkomen. Twee trappen verder is haar woning. Het is een klein appartementje, maar eerlijk gezegd boeit me dat niet zoveel. Een klein bankje, twee stoelen, een tafeltje en nog wat kleine spulletjes. Bo en ik nemen naast elkaar plaats op het kleine bankje, tante tegenover ons. Direct krijgen we koffie en thee aangeboden, met als koekje de onvergetelijke Madeleines. We praten voor bijna twee uur, en in de gespreksonderwerpen die de revue passeren krijg ik langzaam maar zeker een duidelijker beeld wie mijn tante eigenlijk is: als jonge dame en oudste van de familie heeft ze de halve wereld rondgereis en verschillende banen gehad. Geboren in Indonesië, verhuisd naar Nederland, vertrokken naar Engeland, verder naar Frankrijk om daarna naar de US te verhuizen. De landen blijven komen. wel sluit ze af met Frankrijk. ‘Ik woon eigenlijk al 60 jaar in Parijs, en eerlijk gezegd ben ik een beetje verliefd geworden op de stad. Ik heb een paar jaar geleden nog de keuze gemaakt om naar het zuiden te verhuizen, maar na een jaar en drie maanden merkte ik toch dat ik daar niet kon gronden. Toen ik aan een vriend aangaf dat ik eigenlijk weer terug wilde naar Parijs, maar niet wist hoe ik de dure verhuizing moest financieren, schoot hij me gelijk te hulp door een vriend in de verhuiswereld te bellen. Je moet kansen met beide handen grijpen wanneer ze voorbij komen’, zegt ze met een ferme stem terwijl haar handen het luchtledige vastgrijpen. ‘Ik hecht geen waarde aan materiële dingen. Daarom hoefde ik gelukkig ook niet zoveel mee te nemen. Bijna alles wat ik had heb ik of voor een prikkie verkocht of weggegeven. Wat echt belangrijk is, het belangrijkste in het leven, dat zijn de mensen.’ Terwijl ze dit zegt voel ik iets in mij resoneren en ik voel dat ik een traan moet onderdrukken om niet tot huilen te komen. Ze heeft gelijk. Met deze woorden denk ik terug aan haar broer, mijn vader. Hoewel het zijn tijd was om dit leven achter zich te laten, voel ik diep van binnen wat hij voor me betekent, en daarmee erken en bevestig ik de opmerking van mijn tante. ‘Tja, ik snap nog steeds niet hoe het eigenlijk allemaal had kunnen lopen met je papa.’ Ik snap het ook niet. ‘het ging zo goed met hem. En dat zoiets dan gebeurt, zo plotsklaps, dat is werkelijk ongelooflijk. Daarom is je gezondheid zo belangrijk, veel meer dan al het andere.’ We weten beiden dat dat zo is. ‘en daarom moet je ook positief blijven, ook al is dat soms niet heel makkelijk.’ Terwijl ik zeg dat ik vind dat ze daar een hele belangrijk punt te pakken heeft en dat mijn werk onder meer bestaat uit het bijbrengen aan jonge mensen dat ze veel meer kunnen dan ze denken door onder meer een positieve kijk op het leven te hebben, bedenk ik me dat mijn tante in vrijwel elke zin die ze zegt lacht. Toen ik dit voor het eerst hoorde dacht ik dat het een gemaakte lach was, maar nu begrijp ik dat het voor haar een keuze is geweest om een positieve kijk op het leven te hebben. Ondanks dat wat ze heeft meegemaakt (en dat is veel en heel heftig!). Mijn respect en waardering voor haar voel ik groeien met de minuut en ik besef dat ik ontzettend dankbaar ben dat ik haar op deze mooie dag mag ontmoeten. Na mijn laatste slok instant koffie zeg ik voorzichtig dat het tijd wordt voor ons om weer te gaan. Het was zo een bijzondere ontmoeting en ik bedenk dat ik vandaag de kans heb gekregen om heel veel nieuwe levenslessen te leren die ik de rest van mijn leven bij me mag en zal dragen. Deze vrouw van 81, die leeft van een bijstand en ons toelaat in haar huis, ons eten en drinken aanbied en ons zelfs bij het verlaten een tas met chocola in de handen duwt, die een minimaal materialistisch leven leidt, maar spiritueel, emotioneel en mentaal misschien wel één van de rijkste mensen op de wereld is, dat is mijn tante. In de korte tijd van onze ontmoeting laat ze me indirect (en waarschijnlijk onwetend) minstens net zoveel inzichten zien als dat ik in een intensieve jaartraining zou hebben gekregen. We lopen samen de houten trappen af en bij het hek nemen we afscheid. Voordat ik in de auto stap zeg ik nog dat ik deze nieuwe herinnering wil vastleggen en ik haal mijn camera te voorschijn. Één foto, waar we beide stralend en met een twinkeling in onze ogen opstaan. Een visuele aanvulling op een inmiddels diepgewortelde ervaring. En hoewel ze weinig waarde hecht aan materie, beloof ik haar dat ik de foto zal afdrukken en aan haar zal opsturen. Met een innige omhelzing neem ik afscheid van mijn tante, en realiseer ik me dat ik deze kans met beide handen heb vastgegrepen. En ik ben blij toe. Natuurlijk is het belangrijk om de koers van je leven te bepalen, te bedenken waar je naartoe wilt. En tegelijkertijd is het net zo belangrijk om in het nu te leven, om die waardevolle momenten – en je voelt vanzelf wanneer er zo eentje is – ten volste te ervaren. Het maakt je menselijk. Het activeert al je zintuigelijke en emotionele senses en het doet je beseffen dat je leeft. Machtig nietwaar? Robert