Curiosity killed the cat… or did it?

Het is half twaalf in de avond en ik besluit nog even iets op mijn Hyves pagina te zetten. Wanneer ik me aanmeld word ik direct aangeklikt door een vriendin die me begroet. Na wat korte opmerkingen over en weer besluiten we ons gesprek verder te voeren via MSN.

Een bombardement aan vragen krijg ik over me heen, en direct zit ik midden in een heerlijk gesprek. Naast de gebruikelijke ‘Wie ben je’, ‘Wat doe je’, ‘Waar woon je’-vragen, ontstaat een reeks van persoonlijke – en dus zeer boeiende – vragen die we elkaar over en weer stellen.

Op een bepaald moment, als de informatiestroom even tot een korte pauze komt, tik ik in mijn scherm “Je hebt flink wat nieuwsgierigheid, he”, dat even later beantwoordt word met een excuus. Vanachter mijn laptop schrijf ik terug dat excuses hier allerminst thuis horen, en dat ik een groot voorstander ben van nieuwsgierigheid en het stellen van vragen.

Te nieuwsgierig
Ooit hoorde ik eens van een collega – het was tijdens een baantje waarin ik als call-agent werkte voor een assurantiekantoor – dat ik té nieuwsgierig was. Die opmerking kwam naar aanleiding van een vraag die ik aan een moslima had gesteld over haar geloof. Met verbazing heb ik toen gereageerd. Hoe kun je nou té nieuwsgierig zijn?

Natuurlijk
Als ik om me heen kijk en anderen observeer, dan merk ik dat nieuwsgierigheid een eigenschap is die aan de ene kant van nature aanwezig is. Kleine kinderen vragen je het hemd van het lijf als ze iets niet weten en blijven net zo lang doorvragen totdat ze het begrijpen. De welbekende “Waarom? Waarom? Waarom”-serie van kinderen is hierin een duidelijk en goed voorbeeld: Sinterklaas is een oude man.” “Waarom?” “Omdat hij al heel lang bestaat.” “Waarom?” “Omdat hij een goed voorbeeld is voor anderen.” “Waarom?” – enzovoorts.

Ongewenst
Toch lijkt het dat ouders of volwassenen daarentegen die natuurlijke nieuwsgierigheid de kop (willen) indrukken. Een kind dat continu “Waarom-vragen” stelt wordt gezien als een lastpak en moet ‘nu even een keertje zijn mond houden’. Vanuit onze eigen realiteit, onze kaart van de wereld, zien we niet dat de belevingswereld van een ander mogelijk incompleet is en hij of zij daarom vragen stelt om meer informatie te verkrijgen.

De pitfall, de valkuil, is dat we door niet te vragen sneller geneigd zijn om onze eigen invulling aan iets te geven. De “Oh-het-zal-wel-…-zijn-reactie wordt dan als argument naar voren gebracht, zonder dat daar aan getoetst is of het klopt of niet.

Ontwikkeling
Vragen stellen is essentieel in je ontwikkeling. Zonder het stellen van vragen betwijfel ik of we zouden staan in deze plaats van tijd en ruimte waarin we nu leven. Want als we ons niet iets afvragen, hetzij aan anderen of aan onszelf, dan zou het betekenen dat we dus simpelweg dingen aannemen.

Nieuwe ontwikkelingen blijven uit, nieuwe informatie blijft achterwege, evolutie wordt misschien wel enorm vertraagd. Natuurlijk zijn dit allemaal scenario’s waar we niet achter zullen komen, omdat we over het algemeen onszelf wél vragen stellen. En gelukkig maar ook J

Soort vragen
Toch zit er nog flink wat verschil in het soort vragen dat je anderen en jezelf stelt. Zo heb je bijvoorbeeld gesloten vragen (vragen waarop de andere enkel ‘ja’ of ‘nee’ op kan antwoorden; Heet jij Pet?) en open vragen (vragen waarbij de ander de ruimte heeft om zijn antwoord invulling te geven; Wat is jouw grootste succes ooit geweest?). Maar je hebt bijvoorbeeld ook suggestieve vragen. Dit zijn vragen waarbij je de ander in een bepaalde richting leidt: Vind je ook niet dat de Europese politiek traag op gang kwam ten aanzien van het financieel redden van Griekenland?

Ignorance is bliss
In het Engels zeggen ze wel eens “Ignorance is bliss.” Deze uitspraak lijkt me net zo waardevol als de ervan uitgaan dat de wereld plat is. Door in onwetendheid te blijven hanteer je namelijk een struisvogelpolitiek die je niet behoed voor een gevaar of probleem. Je steekt je kop in het zand, en gaat ervan uit dat als jij iets niet ziet, het er ook niet zal zijn. Ik vraag me af of dat de meest effectieve manier is.

De essentie is, dat vragen stellen noodzakelijk is. En om een vraag te stellen heb je nieuwsgierigheid nodig. Nieuwsgierigheid is de basis van waarui je groeit en jezelf ontwikkelt. Je stelt jezelf een vraag omdat je over een onderwerp meer wilt weten, omdat het je interesseert. Omdat je nieuwsgierigheid en je honger naar meer informatie de overhand krijgt in het gevecht van de aanname en interpretatie.

WIN
Een goeie manier om je nieuwsgierigheid te oefenen is via het WIN-model. In een vorige blog heb ik hierover geschreven en geef ik je een simpele, doch duidelijke tool in handen om je nieuwsgierigheid te prikkelen, je interpretaties los te laten en de dialoog op gang te houden.

Wil je meer weten? – word nieuwsgierig. Stel vragen. Het zijn juist die eigenschappen die je successen dichterbij doen komen.

Op ons succes!

Robert