Wat maakt dat we vaak zo sterk reageren op gebeurtenissen van buitenaf? Of het nu een mededeling is op Facebook, een kennis die zegt dat ze verhuist of zelfs een wildvreemde die je in jouw ogen onvriendelijke behandelt in het verkeer. Hoe komt het dat we onze emoties, de goede en de slechte, dikwijls niet de baas kunnen blijven? Je herkent het vast wel, je zit lekker een filmpje te kijken of gewoon te relaxen ergens, en je krijgt een sms’je of appje, en je schiet volledig door het lint. Boosheid, ontsteltenis, gevolgd door angst, onzekerheid en doemscenario’s. Of juist blijheid, enthousiasme en dankbaarheid, gevolgd door euforie en droombeelden over een idyllische toekomst. Iets zo kleins als een rinkeltje op je telefoon kan dus zorgen voor een complete gemoedstoestandverschuiving. Was je eerst chill, nu ben je kokend. Of voelde je een orkaan van irritatie, nu is dat een oceaan van kalmte.

Externe focus

Als je kijkt naar de evolutie van de mens, dan kom je al snel tot de conclusie dat de wereld waarin we leefden grotendeels onze modus operandi, de manier waarop we dingen doen, heeft beïnvloed. In een oerwereld waar gevaar letterlijk om de hoek schuilde, zorgde moeder Natuur voor een oerbrein die in staat was om snel en vaak adequaat met deze acute veranderingen en potentiële bedreiggingen kon omgaan: de amygdala. De amygdala zit in het reptielendeel van je brein; het eerste deel waarin vecht-, vlucht en verstarreacties als een autorespons in een flits van een seconde bepalen wat je moet doen. Het is letterlijk de kill or be killed-knop in je hoofd die afgaat. Het reptielendeel van je brein, ook wel bekend als de hersenstam, reguleert ontzettend veel functies, zoals ademhaling, bloeddruk, opwinding, bewustzijn en hartslag. Wanneer er iets buiten je gebeurt, dan is het je hersenstam die activeert, en de signalen doorgeeft naar je cerebrum, het deel van je brein dat je emoties, gedachten en oordelen reguleert. Met andere woorden: iets gebeurt er; een sms komt binnen, een vriendin fronst, een automobilist gedraagt zich raar in het verkeer. Je amygdala, een cluster van zenuwcellen in je cerebrum (of specifieker, in je frontale kwab) gaat af en zorgt dat je initieel reageert op wat er gebeurt. Eveneens in je cerebrum wordt het bericht doorgegeven naar je hypothalamus, een deel dat emoties verwerkt. Wat belangrijk is om te weten, is dat je lange termijn geheugen zich eveneens in het cerebrum bevindt (en wel in de cortex) Een hoop wetenschappelijke praat – wat betekent dit nu eigenlijk voor mij? Waarom reageer ik zo heftig op een appje of een gelaatsuitdrukking van iemand? Je hoofd is het moederbord van hoe, wat en waarom je doet wat je doet. Het draait automatisch met voor-geïnstalleerde programma’s (autoresponses) en programma’s die door jezelf zijn geïnstalleerd – gewoontes, overtuigingen, zienswijzen, routines). Het is de mix van deze twee die zorgen voor de reactie in jou op wat er buiten je gebeurt. Een rinkeltje van je telefoon trekt je aandacht, en heeft je door de maanden en jaren heen geconditioneerd – net zoals het Pavlov-effect – om op fysiologisch, mentaal en emotioneel vlak te reageren: je hartslag en bloeddruk neemt toe, je anticipeert een (positief) bericht van een bekende, vriend(in) of geliefde en je voelt je in overeenstemming met je verwachting. Net zoals we reageren op een belletje op onze telefoon, zo reageren we ook op andere mensen wanneer ze iets specifieks doen of zeggen. Afhankelijk van je lange termijn geheugen en de opvattingen die je hebt opgeslagen over hoe je toen reageerde of hoe anderen, die jij als voorbeeld hebt genomen, reageerden, triggert dergelijk gedrag van een ander bij jou een bepaalde reactie; je wordt boos, geïrriteerd, blij, bang, teleurgesteld, depressief of één van de vele andere emoties die je ter beschikking hebt.

Reageer zoals je wilt

In het artikel de belangrijkste formule deel ik met je dat het jouw respons is op wat er gebeurt dat bepaalt hoe en wat je uitkomst of resultaat is. Wat belangrijk is om te weten is dat je je respons kunt kiezen, zelfs als dat een automatische respons is. Wil je dus liever dat je in het verkeer rustig blijft, zelfs als er iemand als een malle voorbijraast? Of dat je bij een bepaalde opmerking nieuwsgierig wordt, in plaats van in de verdediging schiet? Of wat dacht je van een reactie waarbij je niet meer die oude pijn voelt wanneer iemand op een bepaalde manier naar je kijkt, of zich op een bepaalde manier gedraagt dat voor pijn of boosheid zorgt? Weet dat dergelijke reacties triggers zijn; mentale, emotionele, psychische en fysieke reacties die een automatische respons naar boven laat komen. Zo’n automatische reactie heet een anker, en ankers worden, net als bij schepen, gebruikt om in bepaald situaties op bepaalde manieren te reageren, handelen, denken en voelen. Ankers en triggers kunnen onverwacht naar boven komen wanneer de voorwaarden waaraan ze moeten voldoen om geactiveerd te worden allemaal overeenkomen. Daarmee is een trigger tegelijkertijd ook een anker; een opgeslagen respons Het goede nieuws is dat je triggers kunt neutraliseren en ankers kunt veranderen. Zo hoeft een oerreactie niet voor de rest van je leven bij je te blijven, zeker als je dat pijn, irritatie of andere onaangename en ongewenste emoties oplevert. Hoewel je het fysieke verleden niet kunt veranderen, kun je wel het verleden herschrijven, en dooroude ankers op te halen, creëer je voor jezelf de mogelijkheid om niet meer vast te blijven zitten op plekken die voor emotionele – en dus mentale en zelfs fysieke – ongenoegen zorgen. De wereld in je hoofd is niet de wereld om je heen. En omdat we allemaal een eigen kaart van de wereld hebben, kunnen we dus allemaal zelf bepalen waarmee we die kaart willen invullen. Die keuze alleen al geeft je nagenoeg totale controle over hoe je je wereld in en om je heen wilt ervaren. En is dat niet de sleutel tot ultiem geluk, succes en gewaarwording? Iedereen heeft triggers. Aanknopingspunten in je brein waardoor neuronen als dominostenen afgaan, verbindingen maken en voor reacties, gedachten en gevoelens zorgen. Sommige goed en plezierig, anderen niet zo plezierig. Ik weet dat ik lange tijd triggerde op mensen die het woord “maar” zeiden, zoals “Het is wel een goed idee, maar…”. Mijn nekharen gingen rechtop staan en ik wist al voordat ze hun zin hadden afgesloten dat wat ze eigenlijk wilden zeggen helemaal niet zo positief was. Direct reageerde ik met verkramping in mijn lichaam en irritatie in mijn hoofd – als een onweersbui waar de bliksem elk moment kon ontstaan. Hieris mijn vraag voor jou vandaag: van welke trigger ben jij je bewust in jouw leven, en is dat een trigger die een positieve of juist negatieve lading heeft? Ik ben benieuwd naar je reactie; laat daarom een comment hieronder achter, en ik kom er zeker bij je op terug. Op jouw succes, Robert   Als je dit bericht over je brein, triggers en ankers waardevol vond, deel het dan met je vrienden en volgers door op de Social Mediaknoppen hieronder te klikken, zodat zij ook van deze informatie kunnen profiteren.